Του Μενέλαου Κ. Λυγνού Μαιευτήρα Χειρουργού Γυναικολόγου
Δυσμηνόρροια ονομάζεται ο πόνος κατά την περίοδο και έχει πολλές αιτίες. Εδώ θα παρατεθούν δύο μελέτες, που διερευνούν τη σχέση με το ενεργητικό και το παθητικό κάπνισμα με την εμφάνιση δυσμηνόρροιας.
Η πρώτη μελέτη είναι και η πιο παλαιά, αλλά τα συμπεράσματά της είναι ξεκάθαρα:
«Environ Health Perspect. Nov 2000; 108(11): 1019–1022.
Prospective Study of Exposure to Environmental Tobacco Smoke andDysmenorrhea», Changzhong Chen,1 Sung-Il Cho,1 Andrew I. Damokosh,1 Dafang Chen,1,2 Guang Li,3 Xiaobin Wang,4
and Xiping Xu1(1Department of Environmental Health, Harvard School of Public Health, Boston, Massachusetts, USA; 2Center for Ecogenetics, Beijing
Medical University, Beijing, China; 3Liaoning Antiepidemic Station, Liaoning, China; 4Department of Pediatrics, Boston University School
of Medicine, Boston, Massachusetts, USA)
Η δυσμηνόρροια είναι ένα σύνηθες γυναικολογικό πρόβλημα σε γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας. Σε παλαιώτερες μελέτες εντοπίσθηκε συσχέτιση μεταξύ του ενεργητικού καπνίσματος και της πιθανότητας εμφάνισης δυσμηνόρροιας. Στη μελέτη αυτή διερευνήθηκε η συσχέτιση μεταξύ της έκθεσης σε καπνό, που βίσκεται στο περιβάλλον (σημ. Μεταφραστού: δηλ το παθητικό κάπνισμα) και της εμφάνισης δυσμηνόρροιας.
Στη παρούσα μελέτη συμμετείχαν 165 νεαρές γυναίκες μη καπνίζουσες, οι οποίες δεν ανέφεραν ιστορικό δυσμηνόρροιας όταν συμπεριελήφθησαν στο εξεταζόμενο δείγμα.
Οι γυναίκες αυτές, αφού συμπλήρωσαν ένα καταλλήλως διαμορφωμένο ερωτηματολόγιο κατά την αρχή της έρευνας, στη συνέχεια ξεκίνησαν να καταγράφουν σε ειδικό ημερολόγιο την εμφάνιση κοιλιακού άλγους, το οποίο εμφανιζόταν για τουλάχιστον δύο ημέρες κατά τη διάρκεια της εμμήνου ρύσεως.
Ως έκθεση της κάθε γυναίκας στον καπνό ορίσθηκε ο αριθμός των τσιγάρων, που κάπνιζαν συνολικά σε καθημερινή βάση τα άτομα, που ζούσαν στον ίδιο χώρο με την κάθε γυναίκα, η οποία συμμετείχε στη μελέτη.
Από τα αποτελέσματα της μελέτης προέκυψε αφενός μεν πως η εμφάνιση δυσμηνόρροιας ήταν πολύ πιο συχνή στις περιπτώσεις, που η γυναίκα εκτίθετο σε παθητικό κάπνισμα, αφετέρου δε πως η πιθανότητα για εμφάνιση δυσμηνόρροιας αυξανόταν, όσο αυξανόταν και ο αριθμός των τσιγάρων, που κάπνιζαν τα άτομα, που κατοικούσαν στον ίδιο χώρο με τη γυναίκα.
Η δεύτερη μελέτη δημοσιεύθηκε πολύ πρόσφατα και τα αποτελέσματά της, επιβεβαιώνουν τη σχέση του ενετγητικού καπνίσματος με τη δυσμηνόρροια.
Tob Control doi:10.1136/tobaccocontrol-2014-051920
«Smoking and trajectories of dysmenorrhoea among young Australian women», Hong Ju, Mark Jones, Gita D Mishra
Centre for Longitudinal and Life Course Research, School of Population Health, the University of Queensland, Brisbane, Queensland, Australia Published Online First 17 November 2014
Στη μελέτη αυτή συμμετείχαν 9067 νεαρές γυναίκες, οι οποίες παρακολουθήθησαν από το 2000 μέχρι το 2012.
Στην αρχή της μελέτης περίπου το 25% εξ αυτών ανέφεραν περιστατικά δυσμηνόρροιας και περίπου 26% ήταν καπνίστριες.
Από τη στατιστική ανάλυση των αποτελεσμάτων, προέκυψε πως η σε σύγκριση με τις μη καπνίζουσες, οι πρώην καπνίζουσες είχαν μέχρι και 33% μεγαλύτερη πιθανότητα να εμφανίσουν χρόνια δυσμηνόρροια, ενώ οι καπνίζουσες είχαν αντίστοιχα 41% μεγαλύτερη πιθανότητα να εμφανίσουν χρόνια δυσμηνόρροια.
Επίσης η στατιστική ανάλυση των αποτελεσμάτων κατέδειξε πως, όσο πιο νωρίς άρχιζε η γυναίκα το κάπνισμα, τόσο πιο πιθανό ήταν να εμφανίσει δυσμυνόρροια. Συγκεκριμένα γυναίκες, που είχαν αρχίσει το κάπνισμα πριν από τη συμπλήρωση των 13 ετών παρουσίαζαν πιθανότητα 59% υψηλότερη για εμφάνιση δυσμηνόρροιας σε σχέση με τις μη καπνίζουσες, ενώ γυναίκες, που είχαν αρχίσει το κάπνισμα μεταξύ των 14 και 15 ετών εμφάνιζαν πιθανότητα υψηλότερη κατά 50% και αυτές, που το είχαν αρχίσει μετά τα 16 εμφάνιζαν πιθανότητα υψηλότερη κατά 26%.
Οι βιολογικοί μηχανισμοί, που συνδέουν το κάπνισμα με τη δυσμηνόρροια, δεν έχουν διασαφηνισθεί πλήρως. Ίσως το κάπνισμα να παρεμβαίνει στους ορμονικούς μηχανισμούς, που ρυθμίζουν και την περίοδο. Ίσως πάλι το κάπνισμα να επηρεάζει τον τρόπο αντίληψης του πόνου, αλλά αυτό δεν φαίνεται να το αποδέχονται οι συντάκτες της παρούσας μελέτης.
Εντούτοις, η συσχέτιση του καπνίσματος με την εμφάνιση δυσμηνόρροιας τεκμαίρεται από τα στοιχεία της παρούσης έκθεσης. Οι συντάκτες της έκθεσης, με δεδομένη αφενός την αύξηση της πιθανότητας εμφάνισης δυσμηνόρροιας, αν το κάπνισμα αρχίσει σε μικρή ηλικία, αφετέρου την πιθανότητα αναστροφής των συμπτωμάτων με τη διακοπή του καπνίσματος, υπογραμμίζουν τη σημασία της ύπαρξης προγράμματος ενημέρωσης για τις συνέπειες του καπνίσματος σε νεαρές ηλικίες.
Σκοπός μας είναι η παράθεση των μελετών αυτών να υπογραμμίσει ακόμα μία δυσμενή επίπτωση του καπνίσματος στην υγεία της γυναίκας.
Η δυσμηνόρροια, δεν είναι η μέγιστη βλάβη, που το τσιγάρο μπορεί να επιφέρει, για τις «άλλες» βλάβες έχουν εξάλλου γραφεί μύριες όσες μελέτες.
Εντούτοις, δυστυχώς οι μεγάλες βλάβες από το τσιγάρο είναι και τρόπον τινά «ύπουλες» και δεν γίνονται αντιληπτές, παρά μόνον όταν η ζημιά έχει γίνει και είναι συχνά και μη αναστρέψιμη.
Η δυσμηνόρροια όμως, και το γνωρίζουν καλά όλες η γυναίκες, που υποφέρουν από αυτή, είναι μία κατάσταση που δυσχεραίνει πολύ την καθημερινότητα.
Ίσως λοιπόν η συσχέτιση με επιστημονικά στοιχεία του «καλοήθους» προβλήματος της δυσμηνόρροιας, το οποίο είναι και πασίδηλο, και του καπνίσματος, να μπορέσει να αποτελέσει ένα επιπλέον κίνητρο για τη διακοπή του καπνίσματος, ώστε να αποφευχθούν και άλλα πιο σοβαρά και πιο «ύπουλα» προβλήματα.
Δρ ΜΕΝΕΛΑΟΣ ΚΩΝ. ΛΥΓΝΟΣ, MSc, PhD
ΜΑΙΕΥΤΗΡ ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΟΣ
Master of Science University College London
Διδάκτωρ Μαιευτικής Γυναικολογίας
E-mail: care@eleftheia.gr