Πολλά νοικοκυριά αδυνατούν να θερμάνουν επαρκώς τα σπίτια τους, με συνέπεια οι ένοικοί τους να ζουν σε δύσκολες συνθήκες. Πόσο ασφαλές, όμως, είναι να ζει κάποιος σε κρύο σπίτι; Τι κινδύνους μπορεί να αντιμετωπίσει;
Οι συνέπειες μπορεί να είναι πολλές και σοβαρές, είχαν αναφέρει προ καιρού οικογενειακοί ιατροί στον βρετανικό Independent. Κατ’ αρχάς, οι χαμηλές θερμοκρασίες διαταράσσουν τη λειτουργία των πνευμόνων και μπορεί να προκαλέσουν παρόξυνση πνευμονοπαθειών, όπως το άσθμα και η χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια. Επιπλέον, αυξάνεται ο κίνδυνος εκδήλωσης λοίμωξης του αναπνευστικού.
Οι άνθρωποι που ζουν σε κρύο σπίτι συνήθως αποφεύγουν να αερίζουν αρκετά το σπίτι τους. Ο ελλιπής αερισμός, όμως, μπορεί να μειώσει την ποιότητα του αέρα, ο οποίος γεμίζει με αιωρούμενα σωματίδια, υγρασία και σπόρια μούχλας.
Μελέτες έχουν επίσης δείξει πως το κρύο επηρεάζει αρνητικά την καρδιαγγειακή υγεία. Αυτό οφείλεται στο ότι αυξάνει, μεταξύ άλλων, την αρτηριακή πίεση και την πηκτικότητα του αίματος. Έτσι αυξάνεται ο κίνδυνος για έμφραγμα και εγκεφαλικό.
Οι επιπτώσεις αυτές αποτελούν τον λόγο για τον οποίο τα καρδιαγγειακά επεισόδια είναι κατά σχεδόν το ένα τέταρτο περισσότερα τον χειμώνα παρά το καλοκαίρι.
Όσοι ζουν σε κρύα σπίτια μπορεί επίσης να παρουσιάσουν μειωμένη σωματική δύναμη και να υποφέρουν από εντονότερα συμπτώματα αρθρίτιδας. Και οι δύο αυτές επιπτώσεις αυξάνουν τον κίνδυνο πτώσεως και αθέλητου τραυματισμού.
Ένα άλλο ενδεχόμενο πρόβλημα είναι η υποθερμία, δηλαδή η επικίνδυνη μείωση της σωματικής θερμοκρασίας που αποτελεί επείγον περιστατικό. Χώρια οι κίνδυνοι από την υγρασία και την μούχλα (π.χ. στα αλλεργικά άτομα).
Και στην ψυχική υγεία
Συνέπειες υπάρχουν και στην ψυχική υγεία. Η συνεχής ανησυχία, λ.χ., για τους λογαριασμούς και η επίγνωση των δύσκολων συνθηκών διαβίωσης προκαλούν έντονο στρες. Επιπλέον, μελέτες έχουν δείξει ότι η ζωή σε κρύο σπίτι διπλασιάζει τον κίνδυνο σοβαρής ψυχικής δυσφορίας στα άτομα χωρίς ψυχολογικά προβλήματα. Σε όσους όμως έχουν ψυχικές διαταραχές, ο κίνδυνος αυτός υπερτριπλασιάζεται.
Η ψυχική (ή ψυχολογική) δυσφορία είναι μία κατάσταση συναισθηματικής οδύνης που χαρακτηρίζεται από συμπτώματα:
- Κατάθλιψης (π.χ. απώλεια ενδιαφέροντος, δυστυχία, απόγνωση) και
- Άγχους (π.χ. ανησυχία, αίσθημα έντασης).
Το κρύο στο σπίτι έχει επίσης σχετισθεί με επιδείνωση των ψυχικών διαταραχών και της άνοιας.
Ποιοι κινδυνεύουν περισσότερο
Η ζωή σε μονίμως χαμηλή θερμοκρασία σχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο θανάτου. Υπολογίζεται ότι τα μισά νοικοκυριά σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες (και στην Ελλάδα) δεν μπορούν να θερμάνουν επαρκώς τα σπίτια τους. Εκτιμάται, επίσης, ότι το 10% των πρόσθετων θανάτων τον χειμώνα οφείλεται σε αυτή την ενεργειακή φτώχεια.
Εκείνοι που κινδυνεύουν περισσότερο από το κρύο είναι:
- Τα βρέφη και τα μικρά παιδιά
- Οι ηλικιωμένοι
- Οι πάσχοντες από χρόνια προβλήματα υγείας
Αυξημένο κίνδυνο διατρέχουν επίσης τα άτομα με αναπηρία, οι πάσχοντες από ψυχικές διαταραχές και οι έγκυοι.
Σε τι θερμοκρασία πρέπει να ζούμε
Για να διαφυλάξουμε την σωματική και την ψυχική υγεία μας, πρέπει να ζούμε σε ανθρώπινες συνθήκες. Το βρετανικό Εθνικό Σύστημα Υγείας (NHS) αναφέρει πως η θερμοκρασία που πρέπει να έχει το σπίτι μας είναι:
- Τουλάχιστον 18 βαθμοί Κελσίου για όσους δεν κινούνται πολύ, έχουν ηλικία 65 ετών και άνω ή/και πάσχουν από χρόνιο πρόβλημα υγείας (π.χ. καρδιοπάθεια, αναπνευστικά προβλήματα)
- Λίγο χαμηλότερη από 18 βαθμούς Κελσίου για τους νέους και υγιείς, αρκεί να νιώθουν άνετα
Ειδικά, όμως, για το υπνοδωμάτιο, το βράδυ η θερμοκρασία του πρέπει να είναι 18 βαθμοί Κελσίου. Το παράθυρο πρέπει επίσης να είναι κλειστό. Εάν υπάρχει μωρό στο σπίτι, η θερμοκρασία στο δωμάτιό του πρέπει να είναι περί τους 20 βαθμούς Κελσίου.
Για να διατηρηθείτε ζεστοί
Αν το σπίτι σας είναι κρύο, να χρησιμοποιείτε μία θερμοφόρα ή μία ηλεκτρική κουβέρτα για να θερμάνετε το κρεβάτι σας πριν μπείτε για ύπνο. Προσοχή: μην τα χρησιμοποιείτε και τα δύο μαζί.
Καλό είναι επίσης να τρώτε τουλάχιστον ένα πολύ ζεστό γεύμα την ημέρα. Να καταναλώνετε επίσης τακτικά τροφή και να πίνετε συχνά ζεστά ροφήματα.
Μην ξεχνάτε, τέλος, να κλείνετε παντζούρια, κουρτίνες και πόρτες το σούρουπο, για να κρατάτε έξω από το σπίτι τα ρεύματα του αέρα.
Φωτογραφία: iStock