Tips για να κόψετε το κάπνισμα ανώδυνα!

Iatropedia
21 Ιανουαρίου 2014 | 06:00

Ούτε μια ούτε δυο αλλά άπειρες φορές προσπαθήσατε να κόψετε το τσιγάρο μαχαίρι χωρίς όμως ποτέ να το καταφέρετε. Η αλήθεια είναι πως η απεξάρτηση από τη νικοτίνη δεν είναι εύκολη. Σύμφωνα με στοιχεία του Εργαστηρίου Υγιεινής και Επιδημιολογίας της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών από το 70% των καπνιστών που επιθυμούν να διακόψουν το κάπνισμα, ένα 20-30% το προσπαθούν πραγματικά και από αυτούς, το 3-5% το επιτυγχάνουν τελικά μόνο με τη δύναμη της θέλησης. Διαβάστε στο επιστημονικό άρθρο που ακολουθεί πως μπορείτε να κόψετε μαχαίρι το κάπνισμα αλλά και ποιες συμβουλές να ακολουθήσετε ώστε να απαλαγείτε από την βλαβερή αυτή συνήθεια!

Του Μιχάλη Χατζηγιάννη Πνευμονολόγου

Μερικά βασικά για τη διακοπή του καπνίσματος

Για να μπει ένας καπνιστής σε διαδικασία διακοπής του καπνίσματος θα πρέπει :

• να νοιώσει μια εσωτερική επιθυμία για την αλλαγή αυτή,

• να αισθανθεί ότι απειλείται από τη συνήθεια του τσιγάρου τόσο αυτός όσο και οι γύρω του,

• να αισθανθεί ότι η απεξάρτηση από τη νικοτίνη θα επιφέρει σημαντικά οφέλη σε αυτόν και

• να αισθανθεί ότι είναι ικανός να αντεπεξέλθει στην αλλαγή αυτή.

Μερικές συμβουλές για να κόψετε το τσιγάρο.

1. Κόψτε το τσιγάρο με το μαχαίρι. Μακροπρόθεσμα είναι η ευκολότερη και αποτελεσματικότερη τεχνική διακοπής καπνίσματος.

2. Μην κουβαλάτε μαζί σας τσιγάρα.

3. ΒΑΣΙΚΟΤΑΤΟ : Απασχοληθείτε με το κόψιμο του τσιγάρου την τρέχουσα ημέρα. Μην ασχοληθείτε με το επόμενο έτος, τον προσεχή μήνα, την προσεχή εβδομάδα ή ακόμα και αύριο. Επικεντρωθείτε στο να μη καπνίζετε από το χρόνο που ξυπνάτε έως ότου πάτε για ύπνο.

4. Αναπτύξτε την ιδέα ότι κάνετε μια χάρη για τον εαυτό σας που δεν καπνίζετε. Μην δεχτείτε την ιδέα ότι στερείστε το τσιγάρο. Απελευθερωθήκατε από το κάπνισμα επειδή φροντίζετε τον εαυτό σας.

5. Να είστε υπερήφανος που δεν καπνίζετε.

6. Να ξέρετε ότι πολλές καταστάσεις θα προκαλέσουν την ώθηση για ένα τσιγάρο. Οι καταστάσεις που θα προκαλέσουν μια ώθηση περιλαμβάνουν: καφές, οινόπνευμα, μπαρ, κοινωνικά γεγονότα με καπνίζοντες φίλους, παιγνιόχαρτα, μετά το φαγητό. Προσπαθήστε να διατηρήσετε την κανονική ρουτίνα σας όταν κόβετε το τσιγάρο. Εάν οποιοδήποτε γεγονός φαίνεται πάρα πολύ δύσκολο, αφήστε το και επιστρέψτε σε αυτό αργότερα. Μην αισθανθείτε όμως ότι πρέπει να σταματήσετε οποιαδήποτε δραστηριότητα για πάντα. Ότι κάνατε ως καπνιστής, θα μάθετε να κάνετε το ίδιο καλά και ίσως και καλύτερα ως πρώην καπνιστής.

7. Εάν αντιμετωπίζετε μια κρίση επιθυμίας τσιγάρου, (π.χ. σκασμένο λάστιχο, μια πλημμύρα, μια χιονοθύελλα, ασθένεια μέλους οικογένειας), θυμηθείτε ότι το κάπνισμα δεν προσφέρει καμία λύση. Θα περιπλέξει μόνο την ήδη δύσκολη κατάσταση δημιουργώντας μια ακόμα κρίση, τον εθισμό ξανά στη νικοτίνης.

8. Δεχτείτε ότι είστε εξαρτημένος. Μια τζούρα και θα εθιστείτε και πάλι στο τσιγάρο. Ανεξάρτητα από το πόσο χρόνο το έχετε κόψει, ποτέ μην σκέφτεται ότι μπορείτε ακίνδυνα να πάρετε μια τζούρα!

9. Μην διαφωνείτε με τον εαυτό σας για το πόσο θέλετε ένα μόνο τσιγάρο. Ρωτήστε καλύτερα πώς θα αισθανόσασταν να επιστρέψετε στο παλαιό επίπεδο κατανάλωσής τσιγάρων. Όσον αφορά το κάπνισμα, η επιλογή είναι ή όλα ή τίποτα.

10. Μαζέψτε τα λεφτά που θα ξοδεύατε σε τσιγάρα και αγοράζεστε κάτι που θέλετε πραγματικά μετά από μια εβδομάδα ή έναν μήνα. Μαζέψτε τα λεφτά για ένα χρόνο και θα φτάνουν ακόμα και για διακοπές.

11. Η τεχνική βαθιάς αναπνοής βοηθά όταν θα έχετε επιθυμία για τσιγάρο.

12. Πηγαίνετε σε μέρη όπου δεν θα μπορούσατε κανονικά να καπνίσετε, όπως οι κινηματογράφοι, τις βιβλιοθήκες και τα τμήματα εστιατορίων όπου απαγορεύεται το κάπνισμα.

13. Πείτε στους ανθρώπους γύρω ότι κόψατε το κάπνισμα.

Τα υποκατάστατα νικοτίνης δεν βοηθούν

Τα έμπλαστρα και οι τσίχλες νικοτίνης δεν βοηθούν αποτελεσματικά τους καπνιστές να κόψουν για πάντα το τσιγάρο, ακόμη και όταν αυτές οι θεραπείες συνδυάζονται με συνεδρίες ψυχολογικής υποστήριξης, υποστηρίζει μια πρόσφατη αμερικανική έρευνα.

«Η έρευνα αυτή δείχνει ότι τα υποκατάστατα νικοτίνης, όπως τα έμπλαστρα και οι τσίχλες, δεν είναι πιο αποτελεσματικά στη διακοπή του καπνίσματος απ' ότι αν προσπαθούσε κάποιος μόνος του, χωρίς αυτά», δήλωσε ο Χίλελ Άλπερτ, της σχολής δημόσιας υγιεινής του Πανεπιστημίου του Χάρβαρντ, ο βασικός συγγραφέας της έρευνας που δημοσιεύεται στην ηλεκτρονική έκδοση της επιθεώρησης Tobacco Control.

Οι ερευνητές επικέντρωσαν τη μελέτη τους σε 787 ενήλικους καπνιστές από τη Μασαχουσέτη που είχαν πρόσφατα κόψει το τσιγάρο. Τους παρακολούθησαν σε τρεις διαδοχικές περιόδους: 2001-2, 2003-4 και 2005-6. Οι συμμετέχοντες όφειλαν να δηλώσουν τι είδους υποκατάστατα χρησιμοποιούσαν – έμπλαστρα, τσίχλες, ρινικά σπρέι ή πίπες – καθώς και πόσο χρονικό διάστημα ακολούθησαν, χωρίς διακοπή, αυτή τη θεραπεία. Έπρεπε επίσης να διευκρινίσουν αν στην προσπάθειά τους να κόψουν το τσιγάρο λάμβαναν βοήθεια από κάποιο γιατρό ή άλλον ειδικό.

Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι σχεδόν το ένα τρίτο απ' όσους είχαν κόψει το τσιγάρο, τελικά ξανάρχισαν το κάπνισμα. Εξετάζοντας αυτούς που επέστρεψαν στην κακιά συνήθειά τους, οι ερευνητές δεν βρήκαν καμία διαφορά μεταξύ όσων είχαν χρησιμοποιήσει υποκατάστατα επί έξι και πλέον εβδομάδες και εκείνων που δεν χρησιμοποίησαν τίποτα.

Άλλα φαρμακευτικά σκευάσματα:

Βουπροπιόνη (zyban) Η βουπροπιόνη είναι ένα ήπιο αντικαταθλιπτικό και αρχικά αξιοποιήθηκε ως τέτοιο. Στην πορεία των ερευνών όμως διαπιστώθηκε ότι προκαλεί απέχθεια από το τσιγάρο.

Οι σημαντικότερες παρενέργειες της χορήγησης βουπροπιόνης είναι οι κεφαλαλγίες, η αϋπνία, η ζάλη, η υπέρταση, η ξηροστομία και τα γαστρεντερικά συμπτώματα. Η λήψη της συνδυάζεται με την ψυχολογική στήριξη του καπνιστή, πιθανώς και με τα υποκατάστατα νικοτίνης. Θεραπεία διάρκειας επτά εβδομάδων, σε συνδυασμό ή όχι με υποκατάστατα νικοτίνης οδηγεί σε ποσοστά διακοπής από 44-68%,. 

Βαρενικλίνη (champix) Η βαρενικλίνη (varenicline) αποτελεί ένα νέο φαρμακευτικό σκεύασμα το οποίο προορίζεται ειδικά για την θεραπεία διακοπής του καπνίσματος. Η βαρενικλίνη εκτιμάται ότι έχει ήπιες ανεπιθύμητες ενέργειες που βαθμιαία υποχωρούν μέσα στο πρώτο δεκαήμερο της λήψης της.

Έχει αξιολογηθεί ως ασφαλής και καλά ανεκτή από τον οργανισμό, ενώ ως πιθανές παρενέργειες της αναφέρονται η ναυτία, οι κεφαλαλγίες, η δυσκοιλιότητα και η βίωση άσχημων ονείρων κατά την διάρκεια της νύχτας. Προγράμματα χορήγησης βαρενικλίνης για διάστημα 12 εβδομάδων φαίνεται να οδηγούν σε ποσοστά διακοπής περίπου 44%.

Τα φαρμακευτικά σκευάσματα που προορίζονται για τη διακοπή του καπνίσματος δεν καλύπτονται από τα ασφαλιστικά ταμεία. Το κόστος επιβαρύνει τον καταναλωτή.

Το ηλεκτρονικό τσιγάρο:

Κόψτε το κάπνισμα χωρίς να παχύνετε:

Η νικοτίνη δρα κατασταλτικά στην όρεξη και η έλλειψή της από τον οργανισμό σημαίνει πως αυξάνεται το αίσθημα της πείνας, με αποτέλεσμα οι πρώην καπνιστές να αρχίζουν να τρώνε περισσότερο, αυξάνοντας κυρίως το τσιμπολόγημα. Επίσης, η νικοτίνη μπορεί να αυξήσει τον μεταβολισμό. Μετά τη διακοπή του καπνίσματος ο μεταβολικός ρυθμός επανέρχεται στα φυσιολογικά του επίπεδα, με αποτέλεσμα ο πρώην καπνιστής να «καίει» πια λιγότερες θερμίδες.

Μερικά τρικ για να μη παχύνετε (ή τουλάχιστον να είναι αναστρέψιμη η κατάσταση)…

* Να πίνετε άφθονο νερό. Το νερό προκαλεί κορεσμό της πείνας, άρα δρα ως κατασταλτικό της όρεξης.

* Να πίνετε όξινους χυμούς, όπως οι χυμοί λεμονιού ή γκρέιπφρουτ. Οι όξινοι χυμοί μετριάζουν την εθιστική δράση της νικοτίνης, ακριβώς επειδή έχουν έντονη και ταυτοχρόνως όξινη γεύση.

* Να μασάτε καραμέλες και τσίκλες χωρίς ζάχαρη, αλλά με έντονη γεύση. Τέτοιες γεύσεις είναι η μέντα και το γαρίφαλο. Μελέτες έχουν δείξει ότι οι τόσο έντονες γεύσεις μειώνουν την ανάγκη για ένα τσιγάρο. Επιπλέον, όταν μασουλάτε τέτοια τρόφιμα (καθώς και υγιεινά σνακ, όπως ωμά καρώτα) έχετε την αίσθηση ότι τρώτε και έτσι δεν θα τσιμπολογήσετε κάτι πιο παχυντικό.

* Να αυξήσετε την κατανάλωση φρούτων και λαχανικών. Τα τρόφιμα αυτά δεν παρέχουν πολλές θερμίδες, οπότε δύσκολα θα παχύνετε αν τρώτε περισσότερα απ’ ό,τι συνηθίζατε. Επιπλέον, τα φρούτα είναι ως επί το πλείστον γλυκά και έτσι θα καλύψουν την λαχτάρα σας για κάτι γλυκό. Τα δε λαχανικά μπορούν να καλύψουν την ανάγκη σας για κάτι αλμυρό.

* Μετριάστε την κατανάλωση αλκοόλ. Τα οινοπνευματώδη ποτά όχι μόνον περιέχουν πολλές θερμίδες, οπότε εξ ορισμού παχαίνουν, αλλά είθισται να καταναλώνονται από τους καπνιστές σε συνδυασμό με το τσιγάρο – οπότε αν τώρα που προσπαθείτε να το κόψετε, πίνετε αλκοόλ, θα θυμάστε τις παλιές συνήθειές σας και την λαχτάρα σας για ένα τσιγάρο.

* Αλλάξτε τις συνήθειές σας όσον αφορά τον καφέ. Και αυτό διότι, ειδικά ο πρώτος της ημέρας, είθισται να συνοδεύεται από ένα ή περισσότερα τσιγάρα, οπότε αν δεν λάβετε τα μέτρα σας, θα κάνετε νοερούς συσχετισμούς και θα υποφέρετε. Αν δεν μπορείτε να μετριάσετε τον καφέ, αλλάξτε είδος (λ.χ. αντί για καπουτσίνο να πίνετε εσπρέσο) ή την περιεκτικότητά του σε ζάχαρη ή γάλα (λ.χ. αν τον πίνατε σκέτο να προσθέτετε μισή κουταλιά ζάχαρη ή γάλα), ώστε να μη συσχετίζετε τόσο έντονα τον καφέ με το τσιγάρο.

* Να μειώσετε τις ποσότητές σας. Προσπαθήστε να τρώτε λίγο λιγότερο απ’ ό,τι έως πρότινος, ιδίως από τα παχυντικά πιάτα (π.χ. παστίτσιο, μακαρονάδες, πίτσες, σουβλάκια κ.τ.λ.). Μην ξεχνάτε ότι μετά την διακοπή θα κάνετε λιγότερες καύσεις, οπότε χρειάζεστε λιγότερες θερμίδες.

* Να κάνετε έξυπνες επιλογές στο φαγητό. Να προγραμματίζετε καθημερινά τι θα τρώτε και να προσπαθείτε να κάνετε όσο το δυνατόν πιο απλά και υγιεινά γεύματα.

Αρχίστε να περπατάτε. Μισή ωρίτσα την ημέρα όχι μόνο θα σας βοηθήσει να καίτε θερμίδες, αλλά θα περιορίσει τα στερητικά συμπτώματα και την λαχτάρα σας για τσιγάρο.

Καλή Επιτυχία!