Iatropedia

Το πείραμα με τις σαγιονάρες: Τι διαπίστωσαν δύο δημοσιογράφοι της New York Daily News

Pink and blue flip-flops on the beach. Copy space in the sky.

Οι σαγιονάρες μας προστατεύουν από τις υψηλές θερμοκρασίες και την ανάπτυξη μυκήτων. Είναι, όμως, μια υγιεινή επιλογή;

Οι σαγιονάρες φοριούνται όλες τις ώρες της μέρας – στις βόλτες στην πόλη, στις εκδρομές στην εξοχή, στις εξορμήσεις στην παραλία. Δεν είναι, όμως, τόσο αθώες όσο πιστεύουμε. Μπορεί να γίνουν οι ίδιες αιτία μολύνσεων στο δέρμα και στα νύχια, εάν δεν ακολουθούνται κάποιοι βασικοί κανόνες.

«Οι σαγιονάρες είναι ένα στυλ υποδήματος που είναι απαραίτητο το καλοκαίρι. Όλοι ξέρουμε ότι προστατεύουν από τους μικροοργανισμούς που αναπτύσσονται δίπλα στο νερό, όπως στην άμμο, στις πισίνες και στα κοινόχρηστα αποδυτήρια και ντους των γυμναστηρίων. Παρόλα αυτά δεν είναι απολύτως ασφαλείς. Αφήνουν εκτεθειμένα τα πόδια σε κάθε είδους βρωμιά, βακτήρια και μύκητες, τα οποία εάν βρουν τις κατάλληλες συνθήκες, δηλαδή ζέστη και υγρασία, μπορούν να προκαλέσουν σοβαρές λοιμώξεις που για να καταπολεμηθούν απαιτείται πολύς χρόνος, υπομονή και επιμονή», προειδοποιεί ο Δερματολόγος – Αφροδισιολόγος δρ Χρήστος Στάμου.

Το πείραμα … της σαγιονάρας

Για να διαπιστώσουν τι θα μπορούσαν να “κολλήσουν” φορώντας σαγιονάρες, δύο δημοσιογράφοι της New York Daily News φόρεσαν ολοκαίνουργιες, λαστιχένιες σαγιονάρες στο Coney Island, στο Prospect Park και στο μετρό για λιγότερο από μια εβδομάδα.

Διαπιστώθηκε ότι συγκέντρωσαν σχεδόν 14.000 είδη βακτηρίων, συμπεριλαμβανομένου του σταφυλόκοκκου. Επίσης, μελέτες έχουν βρει ότι οι περισσότερες σαγιονάρες μολύνονται με βακτήρια που υπάρχουν στα κόπρανα, όπως το E. coli (κολοβακτηρίδιο).

Το υλικό από το οποίο είναι κατασκευασμένες είναι ο υπ’ αριθμόν 1 λόγος που ευνοεί την ανάπτυξη των μικροοργανισμών. Ενώ επιτρέπουν στο πάνω μέρος του άκρου ποδός να εκτίθεται στον αέρα, να μειώνει θερμοκρασία και να εξατμίζεται η όποια υγρασία δημιουργείται, ορισμένες κατασκευάζονται από υλικά που προκαλούν υπερθέρμανση και εφίδρωση, τις δύο συνθήκες δηλαδή που χρειάζονται οι μύκητες για να πολλαπλασιαστούν.

Για τον λόγο αυτό οι σαγιονάρες από πλαστικό ή συνθετικό υλικό θα πρέπει να αποφεύγονται και να αντικαθιστώνται από όσες κατασκευάζονται από φυσικά υλικά, όπως από δέρμα ή φυσικό καουτσούκ (υπάρχει και συνθετικό). Όταν οι συνθήκες το επιτρέπουν, είναι προτιμότερο να χρησιμοποιούνται παντόφλες από ύφασμα, π.χ. μέσα στο σπίτι.

Σαγιονάρες: Κίνδυνος σταφυλόκοκκου ακόμη και … καρκίνου

Επιπλέον, εκείνες που είναι φτιαγμένες από πλαστικό περιέχουν συχνά βλαβερές ουσίες που μπορεί να προκαλέσουν ερεθισμούς του δέρματος (π.χ. λάτεξ) ακόμα και καρκίνο [δισφαινόλη-Α (BPA)].

Όσο μεγαλύτερο είναι το μέρος του δέρματος που έρχεται σε επαφή με αυτά, τόσο μεγαλύτερος είναι ο κίνδυνος.

Χαρακτηριστική ένδειξη ότι στις σαγιονάρες έχουν αναπτυχθεί μύκητες και βακτήρια είναι η άσχημη οσμή τους. Τα συχνότερα βακτήρια που προκαλούν δυσοσμία είναι ο Σταφυλόκοκκος της επιδερμίδας (Staphylococcus epidermidis), το Micrococcus sedentarius, ο μύκητας Candida albicans και ο Aspergillus niger. Ο τελευταίος αναδύει μια μυρωδιά μούχλας.

Αυτοί οι μικροοργανισμοί εισχωρούν στο δέρμα από μικρορωγμές του, οι οποίες είναι εύκολο να δημιουργηθούν αφού τα πόδια δεν έχουν καμία προστασία.

Τι είναι το «πόδι του αθλητή» και πως αντιμετωπίζεται

Η πιο συχνή μυκητιασική λοίμωξη είναι η δερματοφυτίαση πελμάτων (Tinea pedis), γνωστότερη ως «Πόδι του Αθλητή». Ο μύκητας ευδοκιμεί σε ζεστά, υγρά περιβάλλοντα και αναλόγως του σημείου που θα μολύνει το δέρμα εμφανίζονται συμπτώματα στα πέλματα και γύρω από τα νύχια.

Κυρίως, όμως, η μυκητιασική λοίμωξη εμφανίζεται ανάμεσα στα δάκτυλα των ποδιών και συχνότερα το δέρμα μεταξύ του τέταρτου και του πέμπτου δακτύλου. Η μόλυνση προκαλεί αλλαγές στο χρώμα και την υφή του δέρματος, συμπεριλαμβανομένου του σκασίματος και της απολέπισης, του κνησμού και της αίσθησης καύσου.

Όταν μολύνει τις φτέρνες, οι πάσχοντες αρχίζουν να πονούν και λίγες μέρες μετά το δέρμα γίνεται παχύτερο και δημιουργεί ρωγμές. Σπανιότερα ο μύκητας μπορεί να προκαλέσει φουσκάλες με υγρό, οπουδήποτε στο πέλμα και σπανιότατα έλκη. Φυσικά, οι μυκητιασικές λοιμώξεις των ποδιών μπορούν να μεταδοθούν και στα χέρια.

Διάγνωση και θεραπεία

Η διάγνωση της ύπαρξης μυκήτων στο δέρμα και στα νύχια των ποδιών γίνεται αρχικά από τον δερματολόγο μέσω κλινικής εξέτασης.

«Η αγωγή μπορεί να είναι τοπική – έχουμε στη διάθεσή μας αρκετά φάρμακα σε μορφή κρέμας, αλοιφής, λοσιόν, σκόνης κ.ά. Υπάρχουν περιπτώσεις που απαιτούν τη λήψη φαρμάκων από το στόμα, πάντα υπό την επίβλεψη γιατρού, λόγω των πιθανών παρενεργειών τους» εξηγεί ο ειδικός και προσθέτει:

«Για την ονυχομυκητίαση, τα τελευταία χρόνια η εφαρμογή λέιζερ έχει φέρει επανάσταση, καθώς μπορεί να θεραπεύσει γρηγορότερα και χωρίς να κινδυνεύει ο ασθενής από τις τυχόν παρενέργειες φαρμάκων. Μπορεί να συνδυαστεί με τοπική ή αγωγή από το στόμα ακόμα και με φωτοθεραπεία», τονίζει.

Κι ενώ οι μυκητιασικές λοιμώξεις των ποδιών από δερματόφυτα δεν είναι επικίνδυνες για τη ζωή, μπορεί να ταλαιπωρήσουν τους ανοσοκατεσταλμένους ασθενείς.

Σωστή υγιεινή

Το καλοκαίρι λοιπόν, προκειμένου να αποφευχθεί η μόλυνση, θα πρέπει οι σαγιονάρες να είναι κατασκευασμένες από φυσικά υλικά, να μην φοριούνται για πολλές ώρες ή μέρες αλλά να εναλλάσσονται με άλλες. Το σχέδιό τους πρέπει να επιτρέπει τον αερισμό του πέλματος (όχι αυτά με υπερυψωμένες άκρες και βαθύτερο πάτο)

«Οι σαγιονάρες πρέπει να πλένονται καθημερινά με σαπούνι και νερό, δίνοντας έμφαση στα μικρά σκισίματα και στα σημεία που ενώνονται τα λουράκια με τη βάση της σαγιονάρας, και να αφήνονται να στεγνώσουν εντελώς στον αέρα πριν φορεθούν ξανά. Εάν έχουν αναπτυχθεί μύκητες, είναι προτιμότερο να αντικαθιστώνται ή, εάν δεν είναι αυτό εφικτό, να εφαρμόζεται σπρέι σε αυτές που σταματά την ανάπτυξη μικροβίων. Να αποθηκεύονται σε καλά αεριζόμενο χώρο χωρίς υγρασία», καταλήγει ο δρ Στάμου.