Το στίγμα εμποδίζει τους φορείς του AIDS να μιλήσουν για τη νόσο τους

Ένας στους τρεις φορείς του ιού HIV που προκαλεί το AIDS δεν έχουν ενημερώσει κανένα μέλος της οικογένειάς τους για την κατάστασή τους, ενώ δύο στους πέντε το κρύβουν από τους φίλους και από το ερωτικό ταίρι τους.

Αιτία γι’ αυτό είναι οι αρνητικές αντιδράσεις που έχουν βιώσει ή φοβούνται ότι θα αντιμετωπίσουν εάν αποκαλύψουν τι τους συμβαίνει.

Αυτό αποκαλύπτει νέα, μεγάλη έρευνα που πραγματοποίησε το Ευρωπαϊκό Κέντρο Ελέγχου & Προλήψεως των Ασθενειών (ECDC) στις χώρες της Περιφέρειας Ευρώπης του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας. Η Περιφέρεια Ευρώπης συμπεριλαμβάνει 55 χώρες στην ευρωπαϊκή ήπειρο και την κεντρική Ασία.

Όπως αναφέρει το ECDC, παρά την τεράστια πρόοδο που έχει σημειωθεί στην διάγνωση, την αντιμετώπιση και την πρόληψη της HIV/AIDS λοίμωξης, το στίγμα και οι διακρίσεις έναντι των φορέων καλά κρατούν. Προγενέστερες μελέτες έχουν δείξει ότι ένας στους οκτώ φορείς έχουν βιώσει άρνηση υγειονομικής περίθαλψης λόγω της ασθένειάς τους. Επιπλέον, περισσότερο από το 50% των ενηλίκων παραδέχονται ότι κάνουν διακρίσεις εις βάρος των φορέων.

Η νέα έρευνα διεξήχθη για να εξακριβώσει εάν αυτά εξακολουθούν να ισχύουν στην σύγχρονη εποχή. Συνολικώς συμμετείχαν 3.272 φορείς του ιού του AIDS από τις χώρες της Περιφέρειας Ευρώπης. Οι 1.575 από αυτούς ζουν στην Δυτική Ευρώπη, συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας. Οι συμμετέχοντες ήταν ενήλικες που κάλυπταν όλο το ηλικιακό φάσμα. Ειδικότερα:

• Το 1% είχαν ηλικία 20 ετών και κάτω
• Το 51% είχαν ηλικία 21-40 ετών
• Το 43% ήταν 41-60 ετών
• Το 5% ήταν 61 ετών και άνω

Το κρύβουν από τους δικούς τους

Η έρευνα διεξήχθη το 2021. Το 30% των συμμετεχόντων είπαν πως δεν έχουν πει ούτε σε έναν συγγενή τους ότι ζουν με τον ιό HIV. Το 19% είπαν πως δεν το έχουν πει σε κανέναν φίλο τους. Το 22% είπαν ότι δεν το έχουν πει στον παρόντα ερωτικό σύντροφό τους.

Σχεδόν έξι στους δέκα συμμετέχοντες (το 59%) είπαν ότι είναι δύσκολο να μιλούν στους άλλους για την πάθησή τους. Σχεδόν ο ένας στους τρεις (το 29%) είπαν ότι έχει μειωθεί η αυτοεκτίμησή τους από τότε που κόλλησαν τον ιό. Το 30% είπαν ότι ντρέπονται γι’ αυτό.

Οι αντιδράσεις που βίωσαν

Απ’ όσους αποκάλυψαν ότι είναι φορείς του AIDS, το 24% ήρθαν αντιμέτωποι με την απόρριψη από τους φίλους τους. Το 6% αντιμετώπισαν την απόρριψη κατά το τελευταίο έτος.

Δυστυχώς αυτή δεν ήταν η μοναδική αρνητική αντίδραση που είχαν. Ο ένας στους έξι συμμετέχοντες (το 17%) είπαν ότι έχουν βιώσει:

• Απειλές
• Λεκτική κακοποίηση
• Σωματική κακοποίηση από ερωτικό σύντροφο

Μάλιστα το 4% έχουν βιώσει κάτι ή όλα τα προαναφερθέντα κατά το τελευταίο έτος. Τις απειλές και την κάθε είδους κακοποίηση από οικογένεια, φίλους ή ερωτικούς συντρόφους ανέφεραν με μεγαλύτερη συχνότητα οι νεαροί ενήλικες (21-40 ετών). Στις ηλικίες άνω των 60 ετών ήταν πιθανότερη η απόρριψη.

Στους πολύ νεαρούς φορείς, όμως, ήταν συνηθισμένη και μία άλλη απαίσια συμπεριφορά: ο εκβιασμός. Το 30% των νεαρών φορέων του AIDS είπαν ότι έχουν πέσει θύματα εκβιασμού από ανθρώπους που γνώριζαν και στους οποίους εκμυστηρεύθηκαν την πάθησή τους!

Αγωνία και στις υπηρεσίες Υγείας

Η έρευνα του ECDC αποκαλύπτει επίσης ότι οι φορείς του ιού HIV φοβούνται και τις αντιδράσεις που θα έχουν στις υπηρεσίες Υγείας.

Το 26% είπαν ότι φοβούνται πως το υγειονομικό προσωπικό θα τους αντιμετωπίσει διαφορετικά. Το 21% παραδέχθηκαν ότι φοβούνται να πάνε στις υπηρεσίες Υγείας επειδή θα πρέπει να πουν ότι είναι φορείς του AIDS. Και το 16% είπαν ότι για τον ίδιο λόγο αποφεύγουν εντελώς τις υπηρεσίες Υγείας.

Οι φόβοι αυτοί δεν είναι αβάσιμοι. Το ένα τρίτο των συμμετεχόντων (33%) ανέφεραν πως έχουν γίνει δέκτες άσχημης συμπεριφοράς στις υπηρεσίες Υγείας. Το 11% το βίωσαν αυτό κατά το τελευταίο έτος.

Επιπλέον, το 23% αποκάλυψαν πως τους έχουν αρνηθεί ιατρικές υπηρεσίες ή έχει καθυστερήσει η θεραπεία τους λόγω της κατάστασής τους. Το 7% έχει αντιμετωπίσει αυτή την κατάσταση κατά το τελευταίο έτος.

Το 15% των ερωτηθέντων είπαν ακόμα πως φοβούνται να πάνε στον οδοντίατρο επειδή πρέπει να αποκαλύψουν την κατάστασή τους. Το 12% είπαν ότι αποφεύγουν να πάνε στον οδοντίατρο από φόβο ότι θα τους φερθούν διαφορετικά. Και το 6% είπαν πως όντως τους έχει αντιμετωπίσει διαφορετικά το προσωπικό των οδοντιατρείων.

Επακόλουθο όλων αυτών των προβλημάτων είναι να φοβούνται πολλοί φορείς του AIDS ακόμα και να κυκλοφορήσουν εκτός σπιτιού. Στην πραγματικότητα, το 15% είπαν ότι φοβούνται να βγουν σε δημόσιο χώρο (το 7% κατά το τελευταίο έτος). Αυτό πιθανώς έχει σχέση και με το γεγονός ότι:

• Στο 20% των συμμετεχόντων έχουν επιτεθεί λεκτικά ξένοι
• Το 15% των συμμετεχόντων έχουν απειληθεί και κακοποιηθεί λεκτικά ή σωματικά από ξένους

Οι συγγραφείς της έρευνας τονίζουν πως τα προαναφερθέντα ποσοστά παρουσιάζουν σημαντική διακύμανση από χώρα σε χώρα. Δεν παύει όμως να αποδεικνύουν πως δεν έχει τέλος ο στιγματισμός των ανθρώπων που μολύνει ο ιός HIV/AIDS. Και αυτό είναι απλώς απαράδεκτο.

Φωτογραφία: iStock