Οι άνθρωποι που ασκούνται σωματικά μέχρι αργά στη ζωή τους, προστατεύουν καλύτερα τον εγκέφαλό τους από τη σταδιακή συρρίκνωσή του και τη συνεπακόλουθη άνοια, σύμφωνα με μια νέα βρετανική επιστημονική έρευνα. Οι επιστήμονες διαπίστωσαν ότι οι ηλικιωμένοι άνω των 70 ετών που κάνουν τακτική άσκηση, εμφανίζουν μικρότερες απώλειες στο μέγεθος του εγκεφάλου σε σχέση με όσους μένουν σωματικά αδρανείς.
Οι ψυχολόγοι και νευροεπιστήμονες του πανεπιστημίου του Εδιμβούργου, με επικεφαλής τον δρα 'Αλαν Γκάου, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό «Neurology» της Αμερικανικής Ακαδημίας Νευρολογίας, δεν διαπίστωσαν κάποιο αντίστοιχο όφελος για τον εγκέφαλο των ηλικιωμένων από τη συμμετοχή σε κοινωνικές και οικογενειακές δραστηριότητες ή άλλες που «κεντρίζουν» το νοητικό ενδιαφέρον, όπως το λύσιμο ενός σταυρόλεξου ή μια παρτίδα σκάκι.
Οι Βρετανοί επιστήμονες χρησιμοποίησαν τεχνικές μαγνητικής απεικόνισης του εγκεφάλου για να καταγράψουν επί μία τριετία τον όγκο του εγκεφαλικού ιστού και την υγεία της λευκής ουσίας σε 638 συνταξιούχους 70 έως 73 ετών. Παράλληλα, κατέταξαν αυτούς τους ανθρώπους σε διαβαθμίσεις σωματικής άσκησης, από όσους κάνουν μόνο τις στοιχειώδεις εργασίες του νοικοκυριού έως εκείνους που πάνε συχνά στα γυμναστήρια ή συμμετέχουν σε αθλητικές ομάδες. Επίσης ελήφθη υπόψη κατά πόσο οι ηλικιωμένοι συμμετείχαν σε κοινωνικές ομάδες, διάβαζαν κλπ.
Η σταδιακή συρρίκνωση του εγκεφάλου συνδέεται με προβλήματα μνήμης και άλλων νοητικών λειτουργιών. Οι ερευνητές εξέτασαν επίσης τη λευκή ουσία του εγκεφάλου (μέσω της οποίας μεταδίδονται τα νευρωνικά εγκεφαλικά μηνύματα) και βρήκε ότι όσοι ηλικιωμένοι ασκούνται σωματικά, έχουν λιγότερες κατεστραμμένες περιοχές σε σχέση με όσους δεν ασκούνται. Ακόμα, οι τακτικά ασκούμενοι άνω των 70 ετών έχουν περισσότερη φαιά ουσία (οι περιοχές του εγκεφάλου όπου παράγονται τα νευρωνικά μηνύματα). Τα οφέλη αυτά ήσαν ορατά άσχετα με το δείκτη νοημοσύνης ή το κοινωνικο-οικονομικό επίπεδο κάποιου.
«Τα ευρήματά μας δείχνουν ότι για να διατηρηθεί η υγεία του εγκεφάλου, η σωματική δραστηριότητα μπορεί να είναι πιο ωφέλιμη σε σχέση με την επιλογή πιο καθιστικών δραστηριοτήτων», είπε ο Γκάου και τόνισε ότι ακόμα και μια σύντομη βόλτα κάθε μέρα ή η φροντίδα του κήπου είναι πολύ χρήσιμη.
Προηγούμενες μελέτες έχουν δείξει ότι η τακτική σωματική άσκηση μειώνει σημαντικά τον κίνδυνο για διάφορες ασθένειες που εμφανίζονται συχνότερα στην τρίτη ηλικία, όπως οι καρδιαγγειακές παθήσεις, ο καρκίνος, η κατάθλιψη και άλλες χρόνιες νόσοι. Αν κανείς ασκείται ήδη από νεαρή ηλικία και συνεχίσει στη μέση και την τρίτη ηλικία, θα έχει σημαντικό όφελος, αν και, κατά τους επιστήμονες, ποτέ δεν είναι αργά για να ξεκινήσει κανείς.
Πάντως οι επιστήμονες δεν έχουν ακόμα μια σίγουρη βιολογική εξήγηση αναφορικά με το γιατί η σωματική άσκηση επιβραδύνει την κατάπτωση των εγκεφαλικών και νοητικών λειτουργιών. Μια πιθανή αιτία είναι ότι η άσκηση αυξάνει τη ροή του αίματος στον εγκέφαλο, με αποτέλεσμα τα εγκεφαλικά κύτταρα να τροφοδοτούνται καλύτερα με οξυγόνο και θρεπτικές ουσίες.