Οι ασθενείς που χάνουν τη χρήση των χεριών τους μετά από εγκεφαλικό επεισόδιο ή τραυματισμό στο κεφάλι μπορεί να την ανακτήσουν με την ηλεκτρική διέγερση του εγκεφάλου από ειδικό «βηματοδότη», σύμφωνα με μία νέα μελέτη.
Ο «βηματοδότης» είναι μία μικρή συσκευή με μακριά ηλεκτρόδια. Τοποθετείται χειρουργικά στον εγκέφαλο, με τα ηλεκτρόδια να ενώνονται με συγκεκριμένες περιοχές του που ρυθμίζουν την κίνηση.
Οι εξελιγμένες αυτές συσκευές χρησιμοποιούνται ευρέως σε ασθενείς με νόσο Πάρκινσον, πραγματοποιώντας εν τω βάθει διέγερση του εγκεφάλου (DBS).
«Η παράλυση του βραχίονα και της άκρας χείρας έχει σημαντικό αντίκτυπο στην ποιότητα ζωής εκατομμυρίων ασθενών σε όλο τον κόσμο», δήλωσε η επιβλέπουσα ερευνήτρια Dr. Elvira Pirondini, επίκουρη καθηγήτρια Φυσιατρικής στο Πανεπιστήμιο του Πίτσμπουργκ. «Προς το παρόν δεν υπάρχουν αποτελεσματικές λύσεις για τους ασθενείς που την εκδηλώνουν μετά από εγκεφαλικό ή κρανιοεγκεφαλική κάκωση. Ωστόσο υπάρχει αυξανόμενο ενδιαφέρον για τη διέγερση του εγκεφάλου ως μέσου βελτίωσης της κινητικότητας των άνω άκρων».
Πειράματα σε ζώα και ασθενή
Η νέα μελέτη δημοσιεύθηκε στην επιστημονική επιθεώρηση Nature Communications. Όπως εξηγούν οι επιστήμονες, πραγματοποίησαν την διέγερση σε μία δομή του εγκεφάλου που λέγεται κινητικός θάλαμος. Η δομή αυτή παίζει σημαντικό ρόλο στον έλεγχο των κινήσεων.
Οι ερευνητές δοκίμασαν πρώτα τη διέγερση σε πιθήκους, οι οποίοι έχουν παρόμοιο κινητικό έλεγχο με τους ανθρώπους. Αμέσως μετά την διοχέτευση ηλεκτρικού ρεύματος από τον «βηματοδότη», τα ζώα επέδειξαν σημαντική ενεργοποίηση των μυών και της λαβής τους. Αντιθέτως, δεν είχαν ακούσιες κινήσεις.
Οι επιστήμονες επανέλαβαν τη διαδικασία σε έναν ασθενή, ο οποίος επρόκειτο να υποβληθεί σε εμφύτευση του «βηματοδότη» για να ελέγξει τον «τρόμο» (τρέμουλο) στα χέρια του. Αυτός είχε εκδηλωθεί μετά από κρανιοεγκεφαλική κάκωση, που του προκάλεσε ημιπάρεση και στα δύο χέρια.
Η ημιπάρεση είναι η μερική απώλεια της εκούσιας κινητικότητας. Δηλαδή ο ασθενής μπορεί να κάνει κάποιες κινήσεις, αλλά όχι καλά.
Η ηλεκτρική διέγερση του εγκεφάλου του είχε ως αποτέλεσμα να βελτιωθεί αμέσως το εύρος και η δύναμη των κινήσεων στα χέρια του. Μπόρεσε να σηκώσει ένα μετρίως βαρύ αντικείμενο. Μπόρεσε επίσης να πιάσει ένα φλιτζάνι καφέ και να τον καταναλώσει πολύ πιο αποτελεσματικά και ομαλά απ’ ό,τι πριν από τη διέγερση.
«Η εν τω βάθει διέγερση του εγκεφάλου έχει αλλάξει τη ζωή πολλών ανθρώπων με νόσο Πάρκινσον. Τώρα, δίνει ελπίδα σε εκατομμύρια άλλους ασθενείς με κινητικά προβλήματα από άλλες αιτίες», είπε ο ερευνητής Dr. Jorge González-Martinex, καθηγητής Νευροχειρουργικής στο Πίτσμπουργκ.
Οι ερευνητές συνεχίζουν την έρευνά τους για να εξακριβώσουν ποιες είναι οι μακροπρόθεσμες επιδράσεις της μεθόδου. Θέλουν επίσης να μάθουν εάν η συνεχής διέγερση του εγκεφάλου θα μπορούσε να βελτιώσει περαιτέρω την λειτουργία των χεριών των ασθενών.
Φωτογραφία: iStock