Βιολογικές-κυτταρικές θεραπείες για αντιμετώπιση προβλημάτων του μυοσκελετικού

Η καθημερινή δραστηριότητα υποβάλλει  το ανθρώπινο σώμα σε φορτίσεις που επηρεάζουν τη λειτουργία κυρίως των αρθρώσεων. Οι κακώσεις του μυοσκελετικού συστήματος κατά την αθλητική δραστηριότητα είναι συχνές και οδηγούν σε αδυναμία άθλησης αλλά και σε κινητικά προβλήματα.

Γράφει ο Δρ. Μιχάλης Ιωσηφίδης

Επιπροσθέτως, η χειρωνακτική εργασία καταπονεί ενίοτε τους αρθρικούς χόνδρους, ενώ από την άλλη πλευρά, η καθιστική ζωή οδηγεί το μυϊκό σύστημα σε χαλάρωση, γεγονός που επίσης δεν βοηθά στην ομαλή λειτουργία και θρέψη των αρθρώσεων.

Η ισορροπία κίνησης και άσκησης του σώματος είναι σημαντική για την καλή λειτουργία του μυοσκελετικού συστήματος. Όμως η υπερβολική σωματική δραστηριότητα μπορεί να τραυματίσει τον αρθρικό χόνδρο, τους μυς και τους τένοντες.

Η απάντηση στα παραπάνω δίνεται από την Αναγεννητική Ιατρική (Regenerative Medicine) με τη χρήση βιολογικών-κυτταρικών θεραπειών.

Βιολογικές θεραπείες

Βιολογική θεραπεία είναι η χρήση κυττάρων από το ανθρώπινο σώμα για την αντιμετώπιση της εκφύλισης ή την ενίσχυση της ανακατασκευής ιστών του μυοσκελετικού.

Το Πλάσμα Πλούσιο σε Αιμοπετάλια (Platelet Rich Plasma – PRP) αποτελεί τμήμα του αίματός μας. Είναι ένα αυτόλογο προϊόν, που λαμβάνεται από το αίμα του ίδιου του ασθενούς. Τα αιμοπετάλια απελευθερώνουν βιομόρια που, μαζί με εκείνα που υπάρχουν στο πλάσμα, διεγείρουν ποικιλία βιολογικών διεργασιών που δρουν επουλωτικά, αλλά ενίοτε και αναγεννητικά στους πάσχοντες ιστούς (αρθρικός χόνδρος, τένοντες).

Λόγω της ευκολίας χρήσης και της υψηλής βιοασφάλειάς του, το PRP έχει γίνει μία ευρέως χρησιμοποιούμενη θεραπεία. Η διαδικασία παρασκευής και προετοιμασίας είναι απλή. Συνίσταται στην λήψη περιφερικού αίματος με απλή φλεβοκέντηση, και φυγοκέντρηση με προκαθορισμένο τρόπο που απομονώνει τα αιμοπετάλια από τα άλλα έμμορφα στοιχεία του περιφερικού αίματος.

Το PRP μεταφέρεται με έγχυση στην άρθρωση ή στον τένοντα που πάσχει. Η θεραπεία  γίνεται εύκολα, χωρίς πόνο, στο ιατρείο μέσα σε λίγα λεπτά και ο ασθενής μπορεί να κινηθεί ελεύθερα χωρίς περιορισμό μετά την ένεση.

Κυτταρικές θεραπείες

Οι θεραπείες με βάση τα κύτταρα (κυτταρικές θεραπείες, Cell Based Therapy – CBT) έχουν επίσης κερδίσει το ενδιαφέρον και χαρακτηρίζονται ως ένας ολοένα και πιο αποδεκτός τρόπος θεραπείας για παθήσεις του μυοσκελετικού και κυρίως την οστεοαρθρίτιδα (ΟΑ).

Τα μεσεγχυματικά βλαστοκύτταρα (Mesenchymal Stem Cells – MSCs) κατέχουν εξαιρετική θέση προς αυτή την κατεύθυνση και παίζουν καθοριστικό ρόλο στην ομοιόσταση των ιστών, την ανακατασκευή και την αναγέννηση.

Με κύριες πηγές τους το μυελό των οστών και το λιπώδη ιστό, χαρακτηρίζονται από τη δυνατότητά τους για αυτοανανέωση, πλαστικότητα και την ικανότητα διαφοροποίησης σε συγκεκριμένους τύπους κυττάρων. Επιπροσθέτως, τα βλαστοκύτταρα μπορούν να δράσουν με διάφορους μηχανισμούς, όπως: μείωση της φλεγμονής, στρατολόγηση υγιών κυττάρων και ρύθμιση της ανοσοαπόκρισης.

Χρησιμοποιούνται για την μεταμόσχευση χόνδρου σε εστιακές βλάβες που συμβαίνουν σε νεότερους ασθενείς μετά συνήθως από τραυματική κάκωση. Μπορούν επίσης να χρησιμοποιηθούν με έγχυση μέσα στην άρθρωση εκεί που υπάρχει εκφύλιση του χόνδρου (οστεοαρθρίτιδα).

Τα ιδιαίτερα αυτά κύτταρα παρουσιάζουν ιδιότητες που μπορούν να επηρεάσουν τη φυσική εξέλιξη της αρθρίτιδας. Κινούνται προς την πάσχουσα περιοχή, κατευνάζουν τη φλεγμονή, περιορίζουν τον καταβολισμό του αρθρικού χόνδρου και ενισχύουν την αναγεννητική ικανότητα των υγιών κυττάρων. Η επιστημονική βιβλιογραφία κατέδειξε αυξημένη αποτελεσματικότητα στην ανακούφιση από τον πόνο και την λειτουργικότητα μετά από θεραπεία με MSCs σε βλάβες του αρθρικού χόνδρου και ΟΑ.

Η κίνηση και η άθληση αποτελούν ζωογόνο δύναμη για τον σκελετό μας. Όταν όμως μια κάκωση ή η εκφύλιση προσβάλλουν τις αρθρώσεις μας, οι κυτταρικές/βιολογικές θεραπείες μπορούν να βοηθήσουν στην αποκατάσταση.

Πρωτοπόρος στην παροχή καινοτόμων θεραπευτικών προσεγγίσεων ο Όμιλος Ιατρικού Αθηνών διαθέτει τον απαραίτητο, υψηλής τεχνολογίας εξοπλισμό για την πραγματοποίηση κυτταρικών/βιολογιών θεραπειών.

O Δρ. Μιχάλης Ιωσηφίδης είναι Orthopaedics and Sports Surgeon, διευθυντής Γ’  Ορθοπαιδικής Κλινικής Ιατρικού Διαβαλκανικού Κέντρου, μέλος Συντακτικής Επιτροπής American Journal of Sports Medicine, ESSKA’s Orthobiologic Initiative (ORBIT) Steering Group, μέλος της Biologic Task Force and the Communication Committee of ISAKOS, μέλος της Education Committee of ICRS, Orthobiology, Surgery Center