Ακριβά πληρώνει η χώρα μας την συνήθεια της κατανάλωσης μη παστεριωμένου γάλακτος και γαλακτοκομικών προϊόντων. Το 2022 είχε για μία ακόμα χρονιά τα περισσότερα κρούσματα στην Ευρωπαϊκή Ένωση από τη βρουκέλλωση – μία νόσο που μεταδίδεται κυρίως από τα μη παστεριωμένα ή βρασμένα γαλακτοκομικά.
Όπως αναφέρει το Ευρωπαϊκό Κέντρο Ελέγχου & Προλήψεως των Ασθενειών (ECDC) σε νέα ετήσια έκθεση που εξέδωσε, το 2022 καταγράφηκαν σε 18 από τα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου (ΕΕ/ΕΟΧ) 199 κρούσματα βρουκέλλωσης. Οι υπόλοιπες 11 χώρες δεν είχαν κανένα.
Η αναλογία των κρουσμάτων της λοίμωξης ήταν κατά μέσον όρο 0,04 ανά 100.000 πληθυσμού. Παρουσίαζε όμως μεγάλη διακύμανση από χώρα σε χώρα. Όπως συνέβαινε και κατά τα προηγούμενα χρόνια, η χώρα μας είχε την υψηλότερη αναλογία (0,33 ανά 100.000 πληθυσμού), αφού κατέγραψε τα 35 από τα σχεδόν 200 κρούσματα.
Όπως εξηγεί ο Εθνικός Οργανισμός Δημοσίας Υγείας (ΕΟΔΥ), η βρουκέλλωση ή μελιταίος πυρετός προκαλείται από βακτήρια του γένους Brucella. Η μετάδοση γίνεται μέσω:
- Επαφής με μολυσμένα ζώα (κυρίως αιγοπρόβατα, βοοειδή, χοίρους)
- Κατανάλωσης γαλακτοκομικών προϊόντων που δεν παρασκευάστηκαν με ασφαλή τρόπο (π.χ. από γάλα που δεν παστεριώθηκε ή δεν έχει βραστεί σωστά).
Στην πραγματικότητα, περισσότερο από το 65% των ασθενών που μολύνονται στην Ελλάδα ασχολούνται με την κτηνοτροφία. Σχεδόν οι έξι στους δέκα ασθενείς (το 58,5%) έχουν καταναλώσει μη παστεριωμένα γαλακτοκομικά. Πολλοί, δε, πληρούν και τους δύο παράγοντες κινδύνου.
Η κατανομή των κρουσμάτων
Σύμφωνα με το ECDC, σε απόλυτους αριθμούς η βρουκέλλωση έκανε πιο αισθητή την παρουσία της σε Γαλλία, Γερμανία, Ελλάδα, Ιταλία, Πορτογαλία και Ισπανία. Στις χώρες αυτές καταγράφηκε το 81% των συνολικών κρουσμάτων.
Η εικόνα στην αναλογία επί του πληθυσμού είναι διαφορετική. Μετά την Ελλάδα, την υψηλότερη αναλογία περιστατικών σε συνάρτηση με τον πληθυσμό του είχε το Λουξεμβούργο (0,15 ανά 100.000). Ακολουθούν Πορτογαλία και Σουηδία. Το Λουξεμβούργο ανέφερε μόνο ένα (1) κρούσμα, αλλά έχει τόσο λίγο πληθυσμό ώστε η αναλογία βγήκε υψηλή, διευκρινίζει το ECDC.
Από τους 199 ασθενείς του 2022, για τους 80 αναφέρθηκαν λεπτομέρειες για την έκβασή τους. Η συντριπτική πλειονότητα (το 70%) χρειάσθηκαν νοσηλεία στο νοσοκομείο. Ευτυχώς δεν καταγράφηκε κανένας θάνατος.
Η βρουκέλλωση παρουσίασε εποχιακή διακύμανση. Τα λιγότερα κρούσματα αναφέρθηκαν Ιανουάριο και Φεβρουάριο. Τα περισσότερα τον Ιούνιο και τον Σεπτέμβριο.
Τα δύο τρίτα των ασθενών ήταν άνδρες. Ο αριθμός των κρουσμάτων αυξανόταν με την ηλικία. Η υψηλότερη αναλογία καταγράφηκε στους άνδρες ηλικίας άνω των 65 ετών (0,08 κρούσματα ανά 100.000 πληθυσμού).
Στην χώρα μας, η συχνότητα εμφάνισης της νόσου κορυφώνεται τον Απρίλιο, τον Μάιο και τον Ιούνιο, αναφέρει ο ΕΟΔΥ.
Πώς εκδηλώνεται η βρουκέλλωση
Ο ΕΟΔΥ αναφέρει ότι το διάστημα από την έκθεση στο βακτήριο μέχρι την εκδήλωση νόσου (χρόνος επώασης) είναι συνήθως 5 έως 60 ημέρες. Τα συνήθη συμπτώματα συμπεριλαμβάνουν:
- Πυρετό
- Εφίδρωση
- Αρθραλγία (πόνοι στις αρθρώσεις)
- Αδυναμία
- Κακουχία
- Κεφαλαλγία (πονοκέφαλος)
Η οξεία λοίμωξη μπορεί να αφήσει χρονιότητες συχνά με οστεοαρθρική εντόπιση. Μπορεί επίσης μετά την αρχική, επιτυχή θεραπεία ο ασθενής να εκδηλώσει σε βάθος χρόνου υποτροπές/αναζωπυρώσεις της νόσου.
Πώς να προστατευθείτε
Για να προστατευθείτε από την βρουκέλλωση, ο ΕΟΔΥ συνιστά τα εξής:
- Να καταναλώνετε μόνο παστεριωμένο γάλα
- Εάν δεν γνωρίζετε αν είναι το γάλα είναι παστεριωμένο, να το βράζετε για τουλάχιστον 5 λεπτά πριν το πιείτε. Δεν αρκεί απλώς να φουσκώσει το γάλα, πρέπει να βράσει καλά.
- Να αποφεύγετε την κατανάλωση φρέσκων μαλακών τυριών, εάν δεν έχουν ωριμάσει για το κατάλληλο χρονικό διάστημα (τουλάχιστον 2 μήνες).
- Να αποφεύγετε την κατανάλωση άλλων γαλακτοκομικών εάν δεν γνωρίζετε κατά πόσον έχει τηρηθεί η σωστή διαδικασία παρασκευής, που εξασφαλίζει την υγιεινή κατάσταση του προϊόντος.
Φωτογραφία: iStock