Τα τελευταία χρόνια, άσκηση και γυμναστική έχουν αρχίσει να μοιάζουν με… μάθημα τεχνολογίας και επιστημών.
Οθόνες, διάφορες συσκευές παρακολούθησης, μετρητές βημάτων, καρδιακών παλμών, αισθητήρες ρυθμού, ρολόγια, δαχτυλίδια και περιβραχιόνια παρακολουθούν από την αναπνοή μέχρι τον ύπνο μας.
Ακόμα κι αν δεν χρησιμοποιείτε κάποιο wearable, όπως ονομάζονται οι συγκεκριμένες συσκευές, αν έχετε smartphone, μπορείτε πιθανότατα να έχετε πρόσβαση σε πολλά από αυτά τα δεδομένα μέσω μιας εφαρμογής (app) υγείας.
Πόσο βοηθούν, όμως, όλα αυτά τα δεδομένα; Μας κάνουν, άραγε, καλύτερους, ταχύτερους, πιο δυνατούς ή πιο υγιείς; Μπορούν πράγματι αυτά τα εργαλεία να μας παρακινήσουν, να οδηγήσουν σε καλύτερη φυσική κατάσταση ή να μεγιστοποιήσουν τα οφέλη της άσκησής μας;
Δεν είναι όλα τα δεδομένα καλά ή χρήσιμα, λένε οι γιατροί, οι φυσιολόγοι άσκησης και οι προπονητές. Και το να έχεις περισσότερα δεδομένα δεν σημαίνει ότι ασκείσαι πιο αποτελεσματικά.
Τι είναι τα wearables;
Wearable ονομάζουμε κάθε συσκευή παρακολούθησης που φοράμε πάνω μας και μετράει μία ή περισσότερες σωματικές λειτουργίες: καρδιακό ρυθμό, χρόνο ύπνου, αριθμό βημάτων ή αναπνοή.
Τα περισσότερα, όπως αυτά που κατασκευάζονται από τις εταιρείες Fitbit, Garmin, Coros, Whoop και Oura, δεν θεωρούνται ιατροτεχνολογικά προϊόντα και δεν ελέγχονται ούτε αξιολογούνται από τους Οργανισμούς Τροφίμων και Φαρμάκων. Πράγματι, πρόσφατα, ο FDA προειδοποίησε τους καταναλωτές ότι φορητές συσκευές που ισχυρίζονται ότι μετρούν ή υπολογίζουν το σάκχαρο στο αίμα χωρίς να υπάρχει τσίμπημα δεν πρέπει να χρησιμοποιούνται για τη διαχείριση του διαβήτη.
Ανεξάρτητα από αυτό, πολλές συσκευές περιλαμβάνουν μετρήσεις που συνήθως συλλέγονται σε εργαστηριακό περιβάλλον.
Για παράδειγμα, μια μέτρηση που μπορεί να είναι χρήσιμη για τους αθλητές είναι το VO2 max, η μέγιστη ποσότητα οξυγόνου που μπορεί να χρησιμοποιήσει το σώμα σας κατά τη διάρκεια έντονης άσκησης. Η ποσότητα καθορίζεται συνήθως σε ένα εργαστήριο με άσκηση σε διάφορες εντάσεις, φορώντας μια μάσκα που καταγράφει την κατανάλωση οξυγόνου και την παραγωγή διοξειδίου του άνθρακα. Κάποια wearables, ωστόσο, ισχυρίζονται ότι συμπεραίνουν αυτόν τον αριθμό χρησιμοποιώντας μια εξίσωση που βασίζεται στον καρδιακό ρυθμό σας, κάτι που γενικά δεν είναι αξιόπιστο, λένει οι ειδικοί.
Άλλα δεδομένα, όπως οι μετρήσεις βημάτων και η διανυθείσα απόσταση, είναι γενικά πιο ακριβή.
Μπορούν να σας παρακινήσουν να ασκηθείτε περισσότερο;
Μια συσκευή από μόνη της δεν θα διευκολύνει τις προπονήσεις σας ούτε θα βελτιώσει τους κύκλους του ύπνου σας. Αλλά θα μπορούσε να σας βοηθήσει να προσδιορίσετε τάσεις και να παρακολουθήσετε την πρόοδό σας, εάν προσπαθείτε να βελτιωθείτε.
Οι ερευνητές που έχουν μελετήσει τον αντίκτυπο των wearables στη συμπεριφορά έχουν πράγματι βρει μια συσχέτιση μεταξύ της χρήσης τους και της αυξημένης κίνησης. Όμως, όπως επισημαίνει ο Δρ David R. Bassett, Jr., ομότιμος καθηγητής κινησιολογίας, αναψυχής και αθλητικών σπουδών στο Πανεπιστήμιο του Tennessee στο Knoxville, όταν υπάρχουν ερευνητές υπάρχει ένα αίσθημα ευθύνης.
«Τα wearables είναι πολύ καλά στο να αλλάζουν συμπεριφορά εάν γίνονται στο πλαίσιο μιας μελέτης παρέμβασης στη σωματική δραστηριότητα», λέει.
Αυτή η επιθυμία να εντυπωσιάσεις τους ανθρώπους θα μπορούσε επίσης να είναι ευεργετική, σύμφωνα με ερευνητές. Γι’ αυτό και η εφαρμογή Strava, η οποία παρακολουθεί τις προπονήσεις και επιτρέπει στους χρήστες να μοιράζονται τις δραστηριότητές τους, έχει γίνει πολύ δημοφιλής.
Μπορούν να σε κάνουν καλύτερο αθλητή;
Η πρόκληση για τους αθλητές που θέλουν να βελτιώσουν τις επιδόσεις τους είναι να βρουν τον τύπο πληροφοριών που τους είναι πιο χρήσιμος και να αποφασίσουν πόσο συχνά θα τις τσεκάρουν, γιατί υπάρχει και ο κίνδυνος να αποσπάται η προσοχή τους.
Αν, όμως, το ζητούμενο είναι απλά να κινείστε περισσότερο, τα δεδομένα μιας συσκευής πιθανότατα δεν σας είναι απαραίτητα.
«Έχουμε αυτή την προσκόλληση στα δεδομένα, όλοι αγαπάμε τα δεδομένα», λέει ο Δρ Ethan Weiss, γιατρός στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια στο Σαν Φρανσίσκο. «Μας αρέσει να μετράμε τα πράγματα για χάρη της μέτρησης των πραγμάτων», προσθέτει.
Όσο για το τι πιστεύει ο ίδιος… Όπως λέει μερικές φορές στους ασθενείς του, ένας σκύλος μπορεί να σας κάνει να κινηθείτε περισσότερο…
Φωτογραφία: iStock
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:
Πώς θα ξεφορτωθώ τα μικρά, ενοχλητικά σπυράκια από τα χέρια και τα πόδια μου;
Κοκκύτης: Για έξαρση και στην Ελλάδα προειδοποιεί ο ΕΟΔΥ – Επιτακτική η ανάγκη εμβολιασμού