Σε ποιες γυναίκες απευθύνεται η φύλαξη ωαρίων και σε ποιες η δωρεά;
Η φύλαξη (κατάψυξη) ωαρίων απευθύνεται σε νεότερες γυναίκες υγιείς από αναπαραγωγική πλευρά η οποίες πρέπει να αναβάλλουν για το μέλλον την τεκνοποίηση για κοινωνικούς ή επαγγελματικούς ή σοβαρούς λόγους υγείας. Εφόσον η τεχνολογία το επιτρέπει λοιπόν, δημιουργούν αυτήν την «δεξαμενή» γεννητικού τους υλικού προς χρήση στο μέλλον όπου είναι προφανές ότι η γονιμότητά τους θα είναι μειωμένη αναλόγως του χρονικού διαστήματος μεταξύ φύλαξης και χρήσης των ωαρίων τους (ανάλογα δηλαδή με την ηλικία της γυναίκας την εποχή εκείνη). Με την χρήσης του γενετικού τους υλικού στο μέλλον, εξασφαλίζουν έτσι ποιότητα ωαρίων και ποσοστά επιτυχίας κύησης αντίστοιχα της ηλικίας κατά την οποία προέβησαν στην φύλαξη.
Αντίθετα, η δωρεά ωαρίων απευθύνεται σε γυναίκες με επιβαρυμένη αναπαραγωγική υγεία, όπως επί εμμηνοπαύσεως, προώρου ωοθηκικής ανεπάρκειας (η λεγόμενη «πρόωρη εμμηνόπαυση»), πολλαπλών αποτυχιών σε προσπάθειες υποβοηθούμενης αναπαραγωγής ή ηλικίας άνω των 43-44 ετών όπου οι πιθανότητες κύησης με δικά της ωάρια είναι πολύ χαμηλή.
Τι εξασφαλίζει την υγεία των ωαρίων αυτών;
Τα δανεικά ωάρια τα χορηγούν νέες, υγιείς, γόνιμες γυναίκες ηλικίας –σύμφωνα με την απαίτηση του νόμου- από 18 έως 35 ετών, με άρτιο αναπαραγωγικό σύστημα, όπως αποδεικνύεται από το ιστορικό τους και από κλινικές, υπερηχογραφικές και εργαστηριακές εξετάσεις.
Επιπροσθέτως, οι γυναίκες αυτές ελέγχονται σύμφωνα με το νόμο, για την ύπαρξη ή μη των λεγόμενων μεταδοτικών νοσημάτων (HIV 1, 2, Ηπατίτιδα Β, Ηπατίτιδα C, σύφιλη) με αιματολογικές εξετάσεις τελευταίου εξαμήνου. Πέραν τούτου, στην κλινική πρακτική ελέγχονται για ύπαρξη ή μη νοσημάτων όπως στίγμα Μεσογειακής Αναιμίας, στίγμα δρεπανοκυτταρικής αναιμίας , ινοκυστική νόσο, καρυότυπο ή όποιας άλλης νόσου επιθυμεί η υποψήφια λήπτρια ωαρίων.
Ποιες γυναίκες δωρίζουν τα ωάρια τους;
Όπως προαναφέραμε τα ωάρια τα δωρίζουν νέες, υγιείς, γόνιμες γυναίκες ηλικίας 18-35 ετών που δέχονται να υποβληθούν στον πλήρη σχετικό κλινικο-εργαστηριακό έλεγχο. Σπανιότερα μπορούν να δωρίσουν μέχρι το 1/3 των ωαρίων τους γυναίκες νεότερες των 35 ετών που υποβάλλονται σε θεραπεία υπογονιμότητας για να γίνουν οι ίδιες μητέρες (διαμοιράζουσες δότριες).
Επιπροσθέτως, είναι προφανές, ως συνάγεται από την ευγενή αυτή τους πράξη, ότι οι γυναίκες αυτές διακατέχονται από αυξημένο αίσθημα κοινωνικής αλληλεγγύης και προσφέρουν τεράστια υπηρεσία στην κοινωνία, σε μία χώρα όπως η Ελλάδα, με μεγάλο πρόβλημα υπογεννητικότητας.
Υπάρχει υποχρεωτική ανωνυμία ή μπορεί και μία συγγενής ή φίλη να δωρίσει ωάρια;
Η ανωνυμία εκ του νόμου είναι υποχρεωτική. Η δότρια και η λήπτρια ωαρίων δεν γνωρίζονται μεταξύ τους. Ως εκ τούτου, συγγενείς και φίλες αποκλείονται από την δωρεά.
Τίθενται ηθικά ζητήματα και υπάρχουν κίνδυνοι;
Η δωρεά ωαρίων επιτελείται μόνο με τη ρητή γραπτή συγκατάθεση μεταξύ του ζεύγους που λαμβάνει το γενετικό υλικό και της δότριας. Σε περίπτωση που η δότρια είναι παντρεμένη συναινεί υποχρεωτικά και ο σύζυγός της. Εάν η λήπτρια είναι σε σχέση συμβίωσης και όχι γάμου επιβάλλεται συμβολαιογραφική πράξη περί αναγνωρίσεως του τέκνου από τον σύντροφό της. Επιπλέον, σύμφωνα με το νόμο, το κύημα θεωρείται νόμιμο τέκνο της γυναίκας- λήπτριας που το κυοφορεί και το γεννάει και όχι της δότριας των ωαρίων. Εξάλλου η ηλικία της λήπτριας δεν μπορεί να υπερβαίνει τα 50 έτη.
Επίσης, όπως συνάγεται από έρευνες αλλά και από εμπειρικής πλευράς η αγάπη και η αφοσίωση της λήπτριας ωαρίων προς το τέκνο της διόλου δεν υπολείπεται των περιπτώσεων όπου τα ωάρια είναι δικά της. Ας μην λυσμονούμε επίσης ότι ο πατέρας είναι και βιολογικός γονεύς αφού παρέχει το δικό του γενετικό υλικό.
Πρέπει να έχουμε υπόψη μας ότι κάθε μήνας- κύκλος που περνάει αποστερεί από τις ωοθηκικές εφεδρείες περίπου 1000 ωάρια από ένα αριθμό 300.000 ως 400.000 με τα οποία εισέρχεται στην εφηβεία. Για αυτό ακριβώς χρειάζονται 300 με 400 μήνες από την εφηβεία ως την εμμηνόπαυση. Ως εκ τούτου, η λήψη μόλις 10, 15 ή 20 ωαρίων από την δότρια σε ένα κύκλο όπου ούτε ή άλλως αχρηστεύονται από την φύση 1000 ωάρια από τις ωοθηκικές εφεδρείες, διόλου δεν «κανιβαλίζει» προφανώς το γεννητικό της σύστημα.
Εκτός όμως από τις ευρείες ασφαλιστικές δικλείδες του νόμου και της φυσιολογίας του γεννητικού συστήματος της γυναίκας, ας θέσουμε το εξής ερώτημα: Άραγε η ανεπιθύμητη ατεκνία του ζεύγους δεν συνιστά ένα από τα μεγαλύτερα κοινωνικά και ηθικά προβλήματα; Ιδίως σε μία κοινωνία όπως είναι η δική μας με μείζον ζήτημα υπογεννητικότητας και προβλημάτων υπογονιμότητας;
Προβλέπεται κάποια αποζημίωση για τις δότριες ωαρίων;
Ναι. Η αποζημίωση των δοτριών σύμφωνα με το νόμο δεν μπορεί να υπερβαίνει τα 1000 ευρώ λόγω της βιολογικής καταπονήσεως των ωοθηκών τους από την ωοθηκική διέγερση, με επιπρόσθετα 200 ευρώ για έξοδα μετακινήσεως.
Ποια είναι ακριβώς η διαδικασία που ακολουθείται;
Μετά το πέρας των εξετάσεων στις οποίες υποβάλλεται η δότρια, και τον προαναφερόμενων υπογραφών για τη συναίνεση αμφοτέρων των πλευρών, (πάντα με ανωνυμία), η δότρια λαμβάνει φαρμακευτική αγωγή για την πολλαπλή διέγερση ωοθηλακίων προς λήψη ωαρίων με την διαδικασία της ωοληψίας. Η γονιμοποίηση πραγματοποιείται αυθημερόν με την ωοληψία στο εργαστήριο με σπέρμα του συζύγου ή συντρόφου της λήπτριας. Τρεις με 5 ημέρες αργότερα μεταφέρονται στην λήπτρια με την διαδικασία της εμβρυομεταφοράς 1 ή 2 έμβρυα μέσα στο ενδομήτριο της λήπτριας. Το χρονικό διάστημα κατά το οποίο η δότρια λαμβάνει την φαρμακευτική αγωγή για την διέγερση των ωοθηλακίων της, η λήπτρια λαμβάνει ορμονική θεραπεία συνήθως με χάπια από το στόμα για να προετοιμαστεί κατάλληλα το ενδομήτριό της.
Εναλλακτικά μπορούν να καταψυχθούν τα έμβρυα και να μεταφερθούν στην μήτρα της λήπτριας σε μεταγενέστερο χρόνο, πάλι μετά από κατάλληλη ορμονική προπαρασκευή του ενδομητρίου.
Που μπορεί η ενδιαφερόμενη να βρει ωάρια προς δωρεά;
Επειδή εκ του νόμου είναι επιβεβλημένη η ανωνυμία, η ενδιαφερόμενη μπορεί να έχει πρόσβαση σε ωάρια δότριας μόνο απευθυνόμενη στους εξειδικευμένους ιατρούς των μονάδων εξωσωματικής γονιμοποίησης.
Πόσα χρόνια εφαρμόζεται η μέθοδος και ποια τα αποτελέσματα;
Η δωρεά ωαρίων εφαρμόζεται στην χώρα μας πάνω από 10 χρόνια. Η αποκτηθείσα εμπειρία , η ύπαρξη εξαιρετικών εμβρυολογικών εργαστηρίων, το προοδευτικό νομοθετικό πλαίσιο και η σαφώς οικονομικότερη σε σχέση με άλλες χώρες πολιτική των μονάδων εξωσωματικής γονιμοποίησης, καθιστούν επιπροσθέτως την χώρα μας σημαίνοντα πόλο έλξης ληπτριών ωαρίων από το εξωτερικό, στα πλαίσια του ταχύτατα αναπτυσσόμενου στην Ελλάδα ιατρικού τουρισμού.
Ήδη δεκάδες χιλιάδες ζευγάρια από την Ελλάδα και άλλες χώρες έχουν επωφεληθεί των ικανοτήτων των αρμόδιων επιστημόνων του χώρου και έχουν βιώσει την ανεπανάληπτη εμπειρία της τεκνοποίησης.
Τα ποσοστά κυήσεων στην χώρα μας είναι από τα μεγαλύτερα διεθνώς και κυμαίνονται από 55% ως 75% επιτυχία.