Η ζέστη επηρεάζει με πολλούς τρόπους τον οργανισμό, ο οποίος ενεργοποιεί διάφορους εγγενείς μηχανισμούς για να την αντιμετωπίσει. Ωστόσο μερικές φορές αποδεικνύεται δυσβάσταχτη. Αυτό είναι πιθανότερο να συμβεί σε ομάδες υψηλού κινδύνου όπως οι καρδιοπαθείς, χωρίς όμως να σημαίνει πως οι υγιείς μένουν πάντοτε αλώβητοι.
Όπως εξηγεί ο καρδιολόγος Κωνσταντίνος Κοντός, αναπληρωτής διευθυντής του Τομέα Καρδιάς στο Νοσοκομείο Metropolitan General, όταν κάνει ζέστη, ο οργανισμός μας ενεργοποιεί την εφίδρωση για να διατηρήσει σε φυσιολογικά επίπεδα τη σωματική θερμοκρασία.
Η έντονη εφίδρωση οδηγεί σε μεγαλύτερη απώλεια υγρών απ’ ότι συνήθως, με αποτέλεσμα να υπάρχει κίνδυνος:
- Πτώσης της αρτηριακής πίεσης
- Εμφάνισης σημαντικής ταχυκαρδίας
«Αυτό για τους περισσότερους ανθρώπους δεν συνιστά ιδιαίτερο πρόβλημα. Αρκεί να καταναλώνουν άφθονα υγρά (π.χ. νερό, αναψυκτικά), κατά προτίμηση χωρίς ζάχαρη», λέει. «Αν όμως δε λάβουμε τα κατάλληλα μέτρα ή αν έχουμε κάποια καρδιακή πάθηση, μπορεί να εμφανιστούν συμπτώματα θερμικής εξάντλησης ή ακόμα και θερμοπληξίας».
Θερμική εξάντληση και θερμοπληξία
Στις ενδείξεις της θερμικής εξάντλησης συμπεριλαμβάνονται τα εξής συμπτώματα:
- Πονοκέφαλος
- Έντονη εφίδρωση
- Κρύο και υγρό δέρμα
- Μυϊκές κράμπες
- Ναυτία
- Έμετοι
Σε αυτή την περίπτωση πρέπει να διακοπεί κάθε δραστηριότητα. Ο πάσχων πρέπει ακόμα:
- Να μετακινηθεί σε δροσερό περιβάλλον
- Να πίνει άφθονα υγρά
- Να κάνει κρύο ντους
Ενδέχεται επίσης να χρειαστεί ιατρική βοήθεια, προσθέτει ο κ. Κοντός. Εάν η θερμική εξάντληση δεν αντιμετωπιστεί εγκαίρως, η ζέστη μπορεί να οδηγήσει σε θερμοπληξία. Αυτή εκδηλώνεται με:
- Ζεστό, ξηρό δέρμα
- Απουσία εφίδρωσης
- Δυνατό, γρήγορο σφυγμό
- Σύγχυση ή/και απώλεια αισθήσεων
- Υψηλό πυρετό
- Έντονο πονοκέφαλο
- Ναυτία ή/ και έμετο
Η θερμοπληξία αποτελεί επείγον περιστατικό και πρέπει να ζητηθεί αμέσως ιατρική βοήθεια, υπογραμμίζει ο ειδικός.
Συμβουλές πρόληψης
Τι μπορούμε να κάνουμε ώστε να διατηρούμε τη θερμοκρασία μας και να αποτρέψουμε τη θερμοπληξία; Για προστασία από τη ζέστη, ο κ. Κοντός συνιστά τα εξής:
- Να πίνετε άφθονο νερό ή άλλα υγρά χωρίς πρόσθετη ζάχαρη
- Να μην καταναλώνετε ροφήματα με αλκοόλ ή καφεΐνη (προκαλούν μεγαλύτερη απώλεια υγρών από το σώμα)
- Να κάνετε μικρότερα και συχνότερα γεύματα. Να δίνετε ιδιαίτερη έμφαση στις σαλάτες και στα φρούτα (έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε νερό)
- Να παραμένετε σε δροσερό περιβάλλον
- Να φοράτε ελαφρά ρούχα (βαμβακερά κατά προτίμηση). Πρέπει να είναι άνετα και να μην σας στενεύουν
- Να αποφεύγετε την έκθεση στον ήλιο και τη ζέστη. Αυτό ισχύει ιδιαιτέρως τις ώρες με τη μεγαλύτερη ζέστη (κυρίως από τις 12 το μεσημέρι έως και τις 5 το απόγευμα)
- Να αποφεύγετε την έντονη σωματική δραστηριότητα, κυρίως στην διάρκεια των θερμών ωρών της ημέρας. Εάν είστε υποχρεωμένοι να μετακινηθείτε τις ώρες αυτές, να παραμένετε στην σκιά, φορώντας καπέλο, αντηλιακό και έχοντας μαζί σας νερό.
Τι να προσέχουν οι καρδιοπαθείς
Μεγάλη προσοχή πρέπει να επιδείξουν στη διάρκεια του καλοκαιριού οι άνθρωποι που αντιμετωπίζουν κάποιο πρόβλημα με την καρδιά τους. Οι ασθενείς αυτοί πρέπει να ακολουθούν τα γενικά μέτρα που προαναφέρθηκαν και μερικά πρόσθετα:
- Οι ασθενείς με υπέρταση πρέπει να γνωρίζουν ότι η ζέστη προκαλεί πτώση της αρτηριακής πίεσης. Αυτό συμβαίνει μέσω της αγγειοδιαστολής και της απώλειας υγρών. Η μείωση της πίεσης σε συνδυασμό με την αγωγή που λαμβάνουν, μπορεί να οδηγήσει σε ακόμα μεγαλύτερη πτώση της πίεσης. Γι’ αυτό τον λόγο, οι ασθενείς με υπέρταση πρέπει σε συνεννόηση με το γιατρό τους να προσαρμόσουν την αγωγή τους. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα εάν η αγωγή τους συμπεριλαμβάνει διουρητικά ή αποκλειστές διαύλων ασβεστίου.
- Σε ασθενείς με στεφανιαία νόσο, η πολλή ζέστη μπορεί να οδηγήσει σε επιδείνωση των στηθαγχικών επεισοδίων. Αυτό οφείλεται στις αυξημένες απαιτήσεις του οργανισμού σε οξυγόνο. Σε τέτοια περίπτωση, οι ασθενείς πρέπει να επικοινωνήσουν επειγόντως με τον καρδιολόγο τους για περαιτέρω έλεγχο και ρύθμιση της αντιστηθαγχικής αγωγής.
- Οι ασθενείς με κολπική μαρμαρυγή μπορεί να εμφανίσουν επιδείνωση της αρρυθμίας. Η αιτία είναι η αφυδάτωση αλλά και η ταχυκαρδία που προκαλεί η άνοδος της θερμοκρασίας. Για κάθε βαθμό θερμοκρασίας η καρδιά χτυπάει περίπου 10 φορές περισσότερο.
Οι ασθενείς με καρδιακή ανεπάρκεια
Οι πάσχοντες από καρδιακή ανεπάρκεια αποτελούν ειδική κατηγορία. Η καρδιά τους δεν λειτουργεί όπως πρέπει (έχουν μειωμένο κλάσμα εξώθησης) και λαμβάνουν διουρητικά. Αυτά σε συνδυασμό με την αφυδάτωση που προκαλεί η ζέστη αλλά και τη μειωμένη πρόσληψη υγρών, μπορεί να οδηγήσουν σε επιδείνωση της νόσου και σοβαρές επιπλοκές.
Έτσι, είναι επιβεβλημένη η επικοινωνία με τον καρδιολόγο τους για τη βέλτιστη ρύθμιση της αγωγής τους.
«Χρειάζεται λοιπόν ιδιαίτερη προσοχή από όλους κατά τους καλοκαιρινούς μήνες, ώστε να μην αντιμετωπίσουμε δυσάρεστες καταστάσεις», καταλήγει ο κ. Κοντός.
φωτό: iStock