Με συνθήκες καύσωνα προβλέπεται να μας αποχαιρετήσει ο Ιούλιος, καθώς την επόμενη εβδομάδα αναμένονται 40άρια σε πολλές περιοχές της χώρας και αρκετά υψηλές θερμοκρασίες το βράδυ. Μπορεί, άραγε, η παρατεταμένη ζέστη να επηρεάσει την καρδιά; Και τι μπορούμε να κάνουμε για να προστατευθούμε;
Όταν κάνει ζέστη, ο οργανισμός ενεργοποιεί έναν εγγενή μηχανισμό – την εφίδρωση – για να διατηρήσει τη σωματική θερμοκρασία σε φυσιολογικά επίπεδα. Η έντονη εφίδρωση, όμως, οδηγεί σε ιδιαίτερα αυξημένη απώλεια υγρών. Αυτό ενέχει τον κίνδυνο μείωσης της αρτηριακής πίεσης και σημαντικής ταχυκαρδίας.
Η θερμική εξάντληση
Για τους περισσότερους ανθρώπους η έντονη εφίδρωση δεν συνιστά ιδιαίτερο πρόβλημα. Αρκεί να λαμβάνουν άφθονα υγρά, κατά προτίμηση νερό και αναψυκτικά χωρίς ζάχαρη.
Αν όμως δεν ληφθούν αυτά τα μέτρα ή πάσχει κάποιος από καρδιακή πάθηση, «μπορεί να εκδηλωθούν συμπτώματα θερμικής εξάντλησης ή ακόμα και θερμοπληξίας», προειδοποιεί ο καρδιολόγος Κωνσταντίνος Κοντός, αναπληρωτής διευθυντής στον Τομέα Καρδιάς του Νοσοκομείου Metropolitan General.
Ενδείξεις θερμικής εξάντλησης αποτελούν:
- Ο πονοκέφαλος
- Η έντονη εφίδρωση
- Το κρύο και υγρό δέρμα
- Οι μυϊκές κράμπες
- Η ναυτία
- Οι έμετοι
Όποιος εκδηλώσει τέτοιου είδους συμπτώματα πρέπει:
- Να διακόψει κάθε δραστηριότητα
- Να μετακινηθεί σε δροσερό περιβάλλον
- Να καταναλώσει άφθονα υγρά
- Να κάνει κρύο ντους
Αν νιώθετε άσχημα ή/και δεν βελτιώνεστε, καλό είναι να συμβουλευθείτε έναν γιατρό.
Η θερμοπληξία
Η θερμοπληξία εκδηλώνεται με ακόμα πιο έντονα συμπτώματα. Είναι επείγον περιστατικό και χρειάζεται αμέσως ιατρική βοήθεια. Τα συμπτώματά της είναι:
- Ζεστό, ξηρό δέρμα, χωρίς εφίδρωση
- Δυνατός, γρήγορος σφυγμός
- Σύγχυση ή/και απώλεια αισθήσεων
- Υψηλός πυρετός
- Έντονος πονοκέφαλος
- Ναυτία ή/και έμετος
Τι να προσέχουν οι καρδιοπαθείς
Μεγάλη προσοχή πρέπει να επιδεικνύουν το καλοκαίρι όσοι αντιμετωπίζουν κάποιο πρόβλημα με την καρδιά τους. Οι πιο συχνές καρδιολογικές παθήσεις είναι η αρτηριακή υπέρταση, η στεφανιαία νόσος, η καρδιακή ανεπάρκεια και η κολπική μαρμαρυγή.
Οι ασθενείς με υπέρταση πρέπει να γνωρίζουν ότι η ζέστη προκαλεί μείωση της αρτηριακής πίεσης μέσω της αγγειοδιαστολής και της απώλειας υγρών. Αυτό σε συνδυασμό με την αγωγή που λαμβάνουν, μπορεί να οδηγήσει σε μεγαλύτερη πτώση της αρτηριακής πίεσης. Οι ασθενείς αυτοί πρέπει:
- Να τηρούν τα γενικά μέτρα πρόληψης που ισχύουν για όλους
- Σε συνεννόηση με τον γιατρό τους πρέπει να αναπροσαρμόζουν την φαρμακευτική αγωγή τους, ιδίως λαμβάνουν διουρητικά ή αποκλειστές διαύλων ασβεστίου.
Στους πάσχοντες από στεφανιαία νόσο η ζέστη μπορεί να επιδεινώσει τα στηθαγχικά επεισόδια. Αιτία γι’ αυτό είναι οι μεγαλύτερες απαιτήσεις σε οξυγόνο κατά τους θερινούς μήνες. Αν συμβεί αυτό, πρέπει να επικοινωνήσουν επειγόντως με τον καρδιολόγο τους, για περαιτέρω έλεγχο και ρύθμιση της αντιστηθαγχικής αγωγής.
Στους ασθενείς με κολπική μαρμαρυγή η ζέστη μπορεί να προκαλέσει:
- Επιδείνωση της αρρυθμίας λόγω της αφυδάτωσης
- Επιδείνωση της ταχυκαρδίας
«Για κάθε αύξηση της θερμοκρασίας κατά 1 βαθμό, η καρδιά κτυπά περίπου 10 φορές περισσότερο», λέει ο κ. Κοντός.
Οι ασθενείς με καρδιακή ανεπάρκεια είναι ομάδα υψηλού κινδύνου όταν κάνει ζέστη. Η καρδιά τους δεν λειτουργεί ομαλά (έχουν μειωμένο κλάσμα εξώθησης), λαμβάνουν διουρητικά και είναι επιρρεπείς στην αφυδάτωση. Επιπλέον, κατ’ ανάγκην έχουν μειωμένη πρόσληψη υγρών. Ο συνδυασμός όλων αυτών των παραγόντων μπορεί να προκαλέσει επιδείνωση της νόσου τους και σοβαρές επιπλοκές. «Είναι επιβεβλημένη η επικοινωνία με τον καρδιολόγο τους για τη βέλτιστη ρύθμιση της αγωγής τους», τονίζει ο κ. Κοντός.
Τα γενικά μέτρα πρόληψης στη ζέστη
Για να ρυθμίσετε τη σωματική θερμοκρασία σας όταν κάνει ζέστη, δίχως να απειληθεί η υγεία και η καρδιά σας, πρέπει να κάνετε τα εξής:
- Να πίνετε άφθονο νερό και ροφήματα χωρίς ζάχαρη
- Να μην καταναλώνετε ροφήματα και ποτά με αλκοόλ ή καφεΐνη. Και οι δύο ουσίες προκαλούν μεγαλύτερη απώλεια υγρών από το σώμα.
- Να τρώτε λίγο και συχνά. Να προτιμάτε σαλάτες και φρούτα με υψηλή περιεκτικότητα σε νερό
- Να παραμένετε σε δροσερό περιβάλλον
- Να φοράτε ελαφριά, φαρδιά ρούχα (κατά προτίμηση βαμβακερά), που δεν θα σας στενεύουν καθόλου
- Να αποφεύγετε την έκθεση στον ήλιο και τη ζέστη. Μείνετε σε εσωτερικούς χώρους από τις 12 το μεσημέρι έως και τις 5 το απόγευμα, όταν η ζέστη είναι εντονότερη
- Να αποφεύγετε την έντονη σωματική καταπόνηση (εργασία και άσκηση) κατά τις πιο θερμές ώρες της ημέρας
- Αν πρέπει υποχρεωτικά να μετακινηθείτε το μεσημέρι, να κινείστε στην σκιά, φορώντας καπέλο, αντηλιακό και έχοντας μαζί σας νερό.